گلدمگ: با داغ شدن بازار ارزهای دیجیتال شایعات زیادی درباره رمزارزها و بلاک چین‌ها در میان مردم رواج پیدا کرده است که بدون داشتن دانش کافی درباره آن‌ها، می‌توانند گمراه‌کننده باشند.
معرفی شیوه‌‌های جدید سرمایه‌گذاری، سوالات زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران ایجاد کرده است. سلبریتی‌ها و سرمایه‌گذاران مشهور ، روزانه با انتشار توییت‌ها و پست‌های مختلف به‌نحوی حمایت خود از رمزارزها یا خلاف آن را در شبکه‌های اجتماعی اعلام می‌کنند و حتی اشخاصی که در این حوزه فعالیتی ندارند نیز تا حدی با این مفاهیم آشنایی دارند.
از طرفی پذیرش ارزهای دیجیتال در شرکت‌های مختلف به‌عنوان روشی برای پرداخت نیز نقطه عطفی برای این صنعت شمرده می‌شود و به‌نظر نمی‌رسد که راه برگشتی از آن وجود داشته باشد. با افزایش چشمگیر محبوبیت ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر، شایعات و باورهای نادرستی درباره این فضا و رمزارزهای مختلف شکل گرفته است. در این میان افراد زیادی هم به هدف سودجویی به این شایعات دامن می‌زنند و اگر شخصی اطلاعات کافی درباره این صنعت نداشته باشد، ممکن است آن‌ها را باور کند.
در این مقاله ضمن معرفی رایج‌ترین شایعات درباره رمزارزها، دلایل نادرستی آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
1. ارز دیجیتال به محیط‌زیست آسیب می‌زند
برخی تخمین‌ها انرژی ایمن سازی شبکه بیت کوین را برابر انرژی مورد نیاز کشور شیلی برآورد کرده‌اند.
به‌کاربردن عبارت «هدر رفتن انرژی» را تنها زمانی می‌توان درست دانست که در ازای مصرف آن، ارزشی به دست نیاید. شبکه بیت کوین با ارائه خدمات به میلیون‌ها نفر، از جمله افرادی که به شبکه‌های پرداخت سنتی دسترسی ندارند، ارزشی برابر یک تریلیون دلار دارد. بیشتر ماینرها در مکان‌هایی با منابع برقی فراوان و رایگان فعالیت می‌کنند. برق مصرفی موجود در این مکان‌ها اغلب از منابع تجدیدپذیر هیدروالکتریسیته (برق تولید شده از نیروگاه‌های آبی) یا الکتریسیته زمین‌گرمایی (تولید انرژی الکتریکی از انرژی زمین‌گرمایی) تولید می‌شود که مصرف سوختی برابر با یک هشتم نیروگاه‌های سوخت زغالی دارند.
علاوه‌براین، امروزه حداقل 39 درصد انرژی مورد نیاز برای استخراج بیت کوین از انرژی تجدیدپذیر تأمین می‌شود و این سهم به سرعت نیز در حال افزایش است. برای مقایسه، اجرا و توسعه برنامه‌هایی مانند TikTok و FedEx یا برنامه‌های وزارت دفاع ایالات متحده نیز انرژی بسیار زیادی مصرف می‌شود یا سیستم مالی و بانکی مدرن هم برای کارکرد روزانه در هر شعبه، سرور و شبکه پرداخت الکترونیکی به مقدار بسیار زیادی برق نیاز دارد.
مانند همه اختراعات دیگر، در کنار تأثیرات مثبت بیت کوین و به‌طور کلی ارزهای دیجیتال در زندگی بشری، چالش‌هایی هم در این زمینه وجود دارد. برای مثال مشکل رد پای کربن ناشی از استخراج بیت کوین چالشی محسوب می‌شود که نیاز به راه‌حل دارد؛ اما این بدان معنا نیست که بیت کوین ایده بدی است.
از طرفی بسیاری از رمزارزها نیز خودکفا هستند، برای تولید و ارزش‌گذاری به کالای فیزیکی وابسته نیستند و با استفاده از مکانیسم گواه بر سهام (PoS) در شبکه خود با محیط‌زیست سازگاری دارند.
با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به اینکه مخترع بیت کوین، مادر همه ارزهای دیجیتال، با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو شناخته می‌شود، بی‌اعتمادی به نحوه انجام تراکنش‌ها می‌تواند از مهم‌ترین دغدغه‌های هر شخص بعد از آشنایی با دنیای رمزارزها باشد.
در تراکنش‌های انجام شده اطلاعات شخصی کاربر فاش نمی‌شود؛ اما راه‌هایی برای ردیابی هویت افراد در سراسر بلاک چین وجود دارد و مقدار پول ارسال یا دریافت شده از یک آدرس به آدرسی دیگر در دفتر کلی ثبت می‌شود.
افزون‌بر‌آن، ابزارهایی به هدف دسترسی به اطلاعات بیشتر و بررسی فعالیت‌های غیرقانونی در بلاک چین برای نهاد‌های مختلف دولتی و مالی موجود است. درواقع فناوری بلاک چین بیت کوین با ذخیره اطلاعات تراکنش‌ها و ثبت زمان و مکان آن‌ها مانع از ناشناس‌بودن تراکش‌ها می‌شود.
جدا از بیت کوین، رمزارزهای دیگر مانند مونرو (Monero) و دش (Dash) تمرکز بیشتری بر حفظ حریم خصوصی دارند یا حتی بسیاری از صرافی‌ها نیز با شرط دریافت داده‌های شخصی، تراکنش‌ها را انجام می‌دهند و برای ردیابی کلاه‌برداران با دولت همکاری می‌کنند.
برخی معتقدند که فناوری ارزهای دیجیتال و بلاک چین‌ها تنها برای افرادی که با تکنولوژی سروکار دارند مناسب است و درک آن برای سایر افراد بسیار پیچیده است.
کدی که برای ایجاد رمزارزها به کار می‌رود، بسیار پیچیده تر از فرایند کارکرد دستگاه‌های چاپ اسکناس است؛ اما برای استفاده از محصول هر دو نیازی به دانستن روند پیدایش آن‌ها نیست.
عموما افراد از ورود به این حوزه هراس دارند و آن را مخصوص فعالان حوزه مالی می‌دانند، شما برای کار با ارزهای دیجیتال نیازی به نوشتن کد یا قراردادهای هوشمند ندارید، امن نگه داشتن پسورد کافی است.
برای رانندگی با پراید، لازم نیست مهندس خودرو باشید
این نکته درباره رمزارزها نیز صدق می‌کند. اگر تابحال ازطریق اینترنت پولی جابه‌جا کرده‌اید یا پرداختی انجام داده‌اید، به‌راحتی قادر خواهید بود فعالیت‌های مربوط به این حوزه را انجام دهید. برای خرید و فروش و هولد کردن ارزهای دیجیتال یا سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، تنها دانستن یک سری مفاهیم پایه و اینکه از کدام صرافی یا ولتی (کیف پول دیجیتال) استفاده کنید، کفایت می‌کند.
امروزه به لطف بهبود رابط کاربری دارایی‌های دیجیتال، تراکنش و پرداخت ازطریق رمزارزها به‌سادگی و مشابه استفاده از پول‌های سنتی و فیات انجام می‌شود.
ارزهای دیجیتال در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توانند در آینده در مقیاس بسیار بزرگی استفاده شوند؛ اما هرگز نمی‌توانند جایگزینی برای پول کاغذی یا سنتی باشند. بعد از اختراع هواپیما، سفر با آن جایگزین سفر با قطار نشد یا ارتباط تلفنی بعد از پیدایش ایمیل از بین نرفت.
رمزارزها با هدف ایجاد سیستم مالی سریع‌تر، امن‌تر، کم‌هزینه‌تر از پول سنتی و بی‌نیازی از نظارت متمرکز شخص ثالثی به وجود آمده‌اند. درواقع فناوری ارزهای دیجیتال به‌دنبال ایجاد تغییر در سیستم پرداخت مالی و حذف نهاد‌های دولتی یا مالی در چرخه معامله (در صورت توافق هر دو طرف) است. بااین‌حال، نوسانات بازار ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است و ممکن است در واکنش به خبر‌های منتشر شده در روز، بارها تغییر روند (صعودی یا نزولی) داشته باشند که این نگرانی تا این حد، متوجه پول سنتی نیست.
با اینکه در برخی از کشورها مانند چین، نیجریه، روسیه یا بلاروس، به گرمی پذیرای رمزارزها و به‌طور خاص بیت کوین نیستند؛ اما در برخی دیگر به فناوری ارزهای دیجیتال بهای زیادی داده می‌شود تا جایی که حتی برای مقامات مسئول دوره‌های آشنایی با این فناوری برگزار می‌شود. ثبات مالی برای بانک‌های مرکزی هر کشور اهمیت زیادی دارد و سرکوب‌های خودسرانه و بی‌دلیل دولت‌ها باعث بی‌ثباتی بازار یک تریلیون دلاری بیت کوین می‌شود.
تمرکززدایی، اصلی‌ترین تفاوت رمزارزها با پول فیات است و به دلیل همین ویژگی، با پیشرفت هر روزه این فناوری و حرکت رو به جلوی آن در سراسر جهان، سرکوب آن توسط دولت‌ها امکان‌‌پذیر نیست؛ اما شاید کمی مقررات بیشتر، دولت‌های ناراضی را نیز مجاب کند.
برخی افراد بیشترین کاربرد رمزارزها را مربوط به فعالیت‌های غیرقانونی می‌دانند و این تفکر، یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین باورها درباره ارزهای دیجیتال است.
استفاده از ناشناس‌بودن تراکنش‌های بیت کوین در بازارهای سیاه مانند سیلک رود (بازار آنلاین فروش مخدرها) یکی از دلایل رواج این شایعه است؛ اما باید به یاد دانست که این ناشناس‌بودن تراکنش‌ها، نبود اثرانگشت یا امضا، آن‌ها به پدیده‌ای ردیابی‌نشدنی تبدیل نمی‌کند.
مجرمان زیادی از ارزهای دیجیتال برای مقاصد پلید استفاده می‌کنند؛ اما همین امر درباره پول فیات نیز صدق می‌کند
درنهایت بلاک چین‌ها اطلاعات مربوط به ولت مورد استفاده در تراکنش‌ها را ذخیره می‌کند که با ردیابی آن می‌توان هویت صاحب ولت را شناسایی کرد. تنها در صورتی که برنامه‌ها و وب‌سایت‌های ارائه‌دهنده ولت به کاربر امکان انتخاب نامی مستعار را بدهند، تراکنش‌ها به‌سختی ردیابی‌شدنی خواهند بود.
جنایتکاران از پول فیات نیز برای فعالیت‌های غیرقانونی خود استفاده می‌کنند. هر وسیله‌ای که کاربرد‌های مفیدی داشته باشد، ممکن است برای مقاصد غیرقانونی نیز استفاده شود؛ از خودرو می‌توان برای بمب‌گذاری و از برنامه‌های پیام‌رسان برای هماهنگی تروریست‌‌ها استفاده کرد. طبق مطالعه‌ای در استرالیا، 25 درصد از کاربران بیت کوین و حدود 44 درصد از تراکنش‌های بیت کوین در فعالیت‌های غیرقانونی دخیل بوده‌اند؛ اما محبوب‌ترین ارز برای این دست از فعالیت‌ها همچنان دلار معرفی شده است.
با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به تحقیقی دیگر که برای تجزیه و تحلیل الگوهای گردش پول در شبکه بیت کوین انجام گرفت، در گذشته بیشتر فعالیت‌های انجام شده ازطریق بیت کوین، مربوط به بازارهای سیاه و قمار بوده است؛ اما امروزه این‌گونه فعالیت‌ها سهم کوچکی از کاربرد‌های این ارز دیجیتال را شامل می‌شوند.
با افزایش سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا بانک‌های بزرگ مانند گلدمن سَکس و مورگان استنلی روی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، شایعات بسیاری درباره پرسود‌بودن ارزهای دیجیتال رواج یافت.
ارزهای دیجیتال ممکن است پرسود باشند؛ اما این امر به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. در بلاک چین‌هایی که از مکانیسم گواه بر کار استفاده می‌کنند، بعد از استخراج همه رمزارزها، پاداش ماینرها به جای رمزارز به صورت هزینه تراکنش‌های بعدی بلاک چین، پرداخت خواهد شد.
از طرفی تبلیغ سودآور‌بودن سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال، ماینرها را به مشارکت در شبکه و ماین‌کردن تشویق می‌کند؛ اما باید توجه داشت که هر رمزارزی برای هر فردی مناسب نیست؛ اخبار و اتفاقات در سراسر جهان می‌تواند باعث نوسانات زیادی در بازار این حوزه شود. همان‌طور که برای هر فعالیتی با پول فیات خود احتیاط می‌کنید، برای هر تصمیمی در حوزه ارزهای دیجیتال نیز تمام جوانب را بسنجید و بدون بررسی، تراکنشی انجام ندهید یا اختیار دارایی دیجیتالی خود را به دست کسی نسپارید.
به زبان ساده، به رمزارزی که بلاک چین اختصاصی داشته باشد، کوین؛ و به رمزارزی که روی بلاک چین مخصوص رمزارز دیگری ساخته شود، توکن می‌گویند.
توکن در فناوری بلاک چین به مفهوم یک واحد رمزارز به‌کار می‌رود که قابلیت مبادله و خرید و فروش داشته باشد. بی‌نیازی توکن از بلاک چین اختصاصی، فرق اصلی آن با کوین به‌شمار می‌رود. درواقع، کوین می‌تواند توکن باشد؛ اما هر توکن لزوما کوین نیست. توکنی که بلاک چین اختصاصی نداشته باشد، ارزش کوین را ندارد و تنها برای پرداخت یا استفاده در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) به کار می‌رود.
کوین‌های دیجیتالی مانند اتریوم، بلاک چینی بومی و مخصوص به خود دارند؛ اما توکن‌های دیجیتالی مانند شیبا روی بلاک چین‌های موجود به وجود آمده‌اند.
در برخی از کشورها مانند هلند، کره جنوبی، دانمارک، ایتالیا و سنگاپور فناوری ارزهای دیجیتال هنوز آنچنان همه‌گیر نشده‌اند و به همین دلیل درآمدهای حاصل از مبادلات ارزهای دیجیتال در این کشورها مشمول مالیات نمی‌شود. بااین‌حال، در بسیاری از کشورها، مالیات گذاشته شده روی فعالیت‌های حوزه دیجیتال، مستقیما به مقدار درآمد در قبال مقدار هزینه بستگی دارد و هر کشوری هم قوانین مخصوص به خود را دارد: ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا از سود سرمایه مالیات می‌گیرند، ژاپن درآمدهای حاصل از فعالیت در این حوزه را «درآمد متفرقه» می‌داند و قوانین مالیاتی آلمان نیز بسته به خرید، سرمایه‌گذاری یا فروش متفاوت است . هرچه سیستم نظارتی کشور پیشرفته‌تر باشد، سیستم مالیاتی پیچیده‌تر است.
با اینکه دولت‌ها نمی‌توانند ارزهای دیجیتال را مستقیما کنترل یا برای آن‌ها قانون‌گذاری کنند؛ اما می‌توانند برای درآمد حاصل از تراکش‌های رمزارزها مالیات تعیین کنند و از این طریق فعالیت‌های این حوزه را مدیریت کنند.
بیت کوین رمز ارز و بلاک چین فناوری ساخت بیت کوین است
بیت کوین دارایی دیجیتالی است که برای خرید کالا یا استفاده از خدمات آنلاین استفاده می‌شود و تراکنش‌های مربوط به این ارز دیجیتال روی شبکه دیجیتالی به نام بلاک چین انجام می‌شود.
خیلی از اشخاص معتقدند که چون بیت کوین تحت نظارت دولتی نیست، پس پشتوانه مالی هم ندارد و تنها یک عدد است. این گفته به‌طور کلی درباره هر ارزی می‌تواند صادق باشد. چرا که ارزش، وابسته به طبیعت است و بازار می‌تواند روی هر چیزی، هرطور که بخواهد و هر زمان که بخواهد ارزش‌گذاری کند. ماهیت ارزش پول و طلا هم از ابتدا به همین شکل به وجود آمده است.
آنچه به پول سنتی (اسکناس) اعتبار می‌بخشد، اجبار به استفاده از آن توسط دولت و توافق برای استفاده از آن توسط مردم است. سرعت بالا و هزینه پایین تراکنش‌ها و عدم نظارت متمرکز برای ارزی مانند بیت کوین، به آن، مانند هر پول در گردشی اعتبار می‌بخشد.
آنچه ارزش بیت کوین و در کل همه ارزهای دیجیتال را تعیین می‌کند در واقع عرضه و تقاضا در این سیستم است و هر چیزی که برای پرداخت استفاده شود، می‌تواند به‌عنوان پول تلقی شود.
بسیاری از مردم درباره‌‌ی سرنوشت بیت کوین بعد از استخراج کل 21 میلیون آن اطلاعات کافی ندارند و گمان می‌کنند که بعد از آن ماینرها دیگر انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت نخواهند داشت و شبکه نابود خواهد شد.
وقتی تمام بیت کوین‌ها ماین شوند و دیگر بیت کوینی برای استخراج وجود نداشته باشد. نوبت به گردش بیشتر کل 21 میلیون تعداد آن در شبکه می‌رسد و حجم تراکنش‌ها بالا می‌رود؛ بنابراین، درآمد ماینرها بعد از استخراج کل بیت کوین‌ها از تأیید تراکنش‌ها و کارمزد آن‌ها خواهد بود.
واقعیت این است که هیچ ارز دیجیتالی میزان عرضه در گردش بیت کوین را ندارد. استدلال بسیاری از مردم در این مورد، این است که بیت کوین هم روزی تنها کسری از یک پنی ارزش داشته است و با تکیه به همین امر پیش‌بینی‌های هیجان‌انگیزی درباره آینده آلت کوین‌های ارزان‌قیمت ارائه می‌دهند. رشد ارزش آلت کوین‌ها یا شت کوین‌ها بسته به ویژگی‌های آن‌ها متفاوت است؛ اما بعید است که روزی بتوانند با بیت کوین برابری کنند.
می‌توان گفت که بیت کوین تازه وارد جریان اصلی شده است.
هر وسیله‌ای که کمیاب و کاربردی باشد را نمی‌توان حباب و بی‌دوام دانست
با پذیرش بیت کوین و ارزهای دیجیتال در جوامع مختلف به‌عنوان روشی برای پرداخت، این فناوری روز به روز بیشتر از قبل رسمیت پیدا می‌کند و با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به محدود‌بودن منابع بیت کوین، تقاضا برای آن به‌شدت رو به افزایش است.
با احتمال زیادی می‌توان گفت که بحث درباره اینکه بیت کوین و در کل ارزهای دیجیتال عمری کوتاه دارند تا سال‌های زیادی مطرح خواهد شد؛ اما با قطعیت می‌توان گفت که وقتی برای یک‌بار داشتن حریم خصوصی در تراکنش‌ها و غیرمتمرکز‌بودن آن‌ها در جهان مطرح شده است، برگشت از آن غیرممکن خواهد بود و دیگر نمی‌توان جلوی این جریان را گرفت.
15. کامپیوترهای کوانتومی امنیت ارزهای دیجیتال را به‌خطر می‌اندازند
با قدرتمند‌شدن کامپیوترهای کوانتومی، بسیاری از کاربران نگران رمزگشایی بلاک چین‌ها و دزدیده‌شدن ارزهای دیجیتال خود (به‌خصوص بیت کوین) توسط آن‌ها هستند؛ اما این پیش‌بینی تنها در صورتی رخ خواهد داد که شبکه بیت‌کوین در سال‌های آینده هیچ پیشرفتی را تجربه نکند. حتی در چنین حالتی نیز برای این اتفاق حداقل پنج تا 10 سال زمان لازم است. در نتیجه کاربران امروزی نیازی به نگرانی درباره رمزگشایی بیت‌کوین توسط کامپیوترهای کوانتومی ندارند.
امروزه ارزش یک بیت کوین کامل به قدری بالا است که خریداران تازه وارد در شبکه آن شوکه می‌شوند؛ اما از آنجا که بیت کوین شبکه‌ای دیجیتالی است، می‌تواند به بیش از صد میلیون قطعه تقسیم شود؛ بنابراین، نیازی به خرید یک بیت کوین کامل نیست و می‌توان بخش کوچکی از آن را خرید، فروخت یا ارسال و دریافت کرد. با افزایش ارزش بیت کوین، ارزش هر سهمی که از آن داشته باشید نیز به همان مقدار رشد خواهد کرد.
طرح پانزی مانند شرکت‌های هرمی عمل می‌کند که در آن سود سرمایه‌گذاران اولیه، از پول سرمایه‌گذاران بعدی در شبکه تأمین می‌شود و اگر مشارکت‌کنندگان جدید و به تعداد کافی در شبکه آن وارد نشوند، با ضرر و زیان فرو خواهد پاشید.
درباره بیت کوین این امر صدق نمی‌کند، چرا که بیت کوین پروژه‌ای نرم‌افزاری رایگان و بدون مرجعیت مرکزی است. بیت کوین منبع باز است و عملکرد آن در هر مرحله قابل مشاهده است. این ارز دیجیتال در حال حاضر، دارایی ثبت شده محسوب می‌شود و سودآوری از آن مشمول مالیات است. پس بیت کوین را نمی‌توان یک طرح پانزی دانست، چرا که ویژگی‌ها و مشخصه‌های مربوط به این طرح را ندارد.
فورک به‌معنای انشعاب و چندشاخه‌شدن است. در بلاک چین‌ها، عدم توافق نودهای درون شبکه درباره وضعیت آتی بلاک چین، منجر به ایجاد انواع فورک‌ها و آلت کوین‌ها می‌شود و در نتیجه زنجیره اصلی بلاک‌ها به دو یا چند شاخه تقسیم می‌شوند که همگی آن‌ها معتبر هستند. برای مثال، بیت کوین کش در نتیجه یکی از فورک‌های بیت کوین به وجود آمده است.
با هربار فورک در شبکه بیت کوین، برای بسیاری از مردم نگرانی‌هایی درباره تورم بیت کوین مطرح می‌شود؛ اما در واقع این فورک‌ها تنها شبکه‌ای مجزا ایجاد می‌کنند و تأثیری بر شبکه بیت کوین ندارند. علاوه‌براین، آلت کوین‌ها با کاربرد‌های متفاوت، می‌توانند باعث مشارکت بیشتر مردم در حوزه ارزهای دیجیتال باشند و همین امر به خودی خود برای بیت کوین مفید است.
از زمان پیدایش شبکه بیت کوین، تغییرات زیادی برای بهینه‌سازی آن، افزایش حفظ حریم خصوصی و بالا بردن ظرفیت قراردادهای هوشمند به وجود آمده است. بااین‌حال، شبکه بیت کوین هنوز راه زیادی برای پیشرفت و رسیدن به جایگاه شبکه‌هایی مانند شبکه‌های کارت‌های اعتباری بزرگ در پیش رو دارد. در کل بیت کوین با به‌روز‌رسانی‌های مختلف قصد از میان برداشتن محدودیت‌های موجود در شبکه خود را دارد.
بیت کوین پول کاغذی نیست که از جیبمان بیفتد یا گم شود؛ اما همچنان امکان گم‌کردن آن‌ها با فراموشی کلید خصوصی یا گم‌کردن اطلاعات مربوط به کیف پول دیجیتالی وجود دارد. بعد از گم‌کردن بیت کوین، هیچ راه دسترسی به آن‌ها وجود نخواهد داشت و درست مانند بقیه بیت کوین‌ها در بلاک چین باقی می‌مانند. این اتفاق می‌تواند باعث افزایش بهای بیت کوین شود، چرا که با کاهش بیت کوین‌های موجود برای مبادلات، تقاضا برای باقی بیت کوین‌ها بیشتر می‌شود و برای جبران این تقاضا، ارزش آن افزایش پیدا می‌کند.
♦ مشاهده قیمت آنلاین طلا و انواع آبشده
منبع: زومیت
پشتیبانی
نظرات