آبکاری طلا روشی است که از آرایش یک قطعه فلز یا طلا با روکشی کمتر از میلی‌متر از جنس طلا به منظور حفاظت از فلزات در برابر آسیب و افزایش انعطاف و خاصیت شکل‌پذیری آنها به کار می‌رود. در تاریخ این روش سابقه‌ای بلندمدت داشته و در اماکن مذهبی، معابد و ... از این روش برای نشان‌دادن قدرت و ثروت استفاده می‌شده است.امروزه آبکاری طلا روشها و مراحل مختلفی دارد.
روشها شامل: اسیدی، تزئینی، سولفیتی و آلیاژی و مراحل شامل آماده‌سازی، شست و شو و خشک کردن و قراردادن درون وان مواد است.
مقدمه
تزئینات و جلا نقش مهمی در صنایع بشری به ویژه صنایع مرتبط با زیورآلات و مصنوعات ساخته دست انسان دارد. زیبایی، جلا و تزئینات نقش مهمی در صنایع بشری به ویژه صنایع مرتبط با زیورآلات و مصنوعات ساخته‌ی دست انسان دارد. زیبایی، جلا و تزئینات از روح آدمی برمی‌خیزد و انسان در مواجهه خویشتن با نفس خویش میل به زیباتر جلوه‌دادن اشیا را همواره در سر می‌پروراند. انسان، میل به آراستگی دارد و این تمایل درونی را با نمودهای ظاهری به تصویر می‌کشد.
از این رو، آبکاری طلا به عنوان روشی برای زیباترکردن جواهر و زیورآلات زینتی مورد استفاده عموم شناخته می‌شود؛ البته هدف از این کار، فقط زیباتر کردن نیست؛ بلکه استحکام، تداوم و طول عمر بیشتر این جواهرات، یکی از اصلی‌ترین اهداف آبکاری طلا را تشکیل می‌دهد، انسان عهد نخستین تا پیش از راه‌یابی به معادن طلا و استخراج این سنگهای طلایی و براق، هیچ ایده‌ای در این زمینه و استفاده از زیورآلات مصنوعی نداشت، اما به محض دستیابی انسان به تمدن و رواج زندگی شهرنشینی، انسان شروع به ساختن ساختمانهایی برای زندگی و معابدی برای پرستش معبودهای خیالی یا حقیقی خود کرد. از این رو معابد با درخشش زرین خود، نیاز به استفاده از طلا و روکش‌کردن این سنگها با طلای درخشان و زیبا پیدا کرد.
در روم و مصر باستان، نمونه‌های این تزئینات زرین که ماده اولیه آن به ظاهر طلا ولی درواقع مخلوطی از فلزات مختلف است، یافت می‌شود.
هدف این اقدام استحکام طلا و درامان ماندن آن در مقابل حوادث روزگار، باد و باران است. بیشترین کاربرد این صنعت امروزه در اماکن مذهبی، ساخت زیورآلات زینتی و از همه مهم‌تر صنعت طلا و جواهرات با برندهای سرشناس و سرمایه‌گذاران بی‌شماری است که در این صنعت مشغول به کارند. اما اصلا آبکاری طلا چیست و چه مراحلی برای انجام این فرایند طی می‌شود؟
آبکاری طلا، فرایند پوشش دادن سطوح با لایه‌ی نازکی از طلاست. این فرایند با هدف افزایش زیبایی، استحکام و مقاومت طلا در برابر اکسیداسیون یا همان زنگ زدگی صورت می‌گیرد. در واقع؛ آبکاری طلا تنها در مورد زیورآلاتی که ماده‌ی طلا در آنها به کار رفته است کاربرد ندارد؛ بلکه زیورآلات دیگر نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
در اماکن مذهبی در عهد باستان، زیورآلات به عنوان نماد ثروت، قدرت و جلوه‌بخشیدن به کار می‌رفته است.
از مهمترین اماکنی که این روش برای جلوه‌بخشی در آنها استفاده شده است، کلیسای نوتردام پاریس است در مصر نیز،. معابدی که توسط کاهنین اداره می‌شده یا قصرهای فراعنه در این دسته جای می‌گیرند.
آبکاری طلا تنها در دنیای طلا و جواهرات تاثیرات عمیقی به جای نگذاشته است؛ بلکه در فرهنگ و هنر هم به عنوان نمودی از زیبایی از آن یاد می‌شود و تجلی روح تجمل طلب انسان در این روش آشکار می‌شود.
آبکاری طلا (gold plating) روشی است که در آن یک لایه طلا برای روی هر فلز دیگری که اکثرا مس یا نقره است، رسوب میکند؛ درواقع این لایه ورقه‌ی زرین از جنس طلا با رسوب‌کردن روی لایه‌ی زیرین خود می‌نشیند و هم از فلزاتی که درلایه‌های زیرین وجود دارند، محافظت میکند و هم به آن جلا و زیبایی می‌بخشد.
طلا فلزی زردرنگ با درخشش و زیبایی منحصر به فرد است.
در واقع این فلز یکی از با ارزش‌ترین فلزات موجود بر روی کره زمین محسوب می‌شود.
استفاده از طلا برای زینت‌بخشی به سایر فلزات کم‌ارزش‌تر یا نازیباتر می‌تواند امری بدیهی باشد، از طرفی همانطور که ذکر آن رفت طلای استخراج شده بسیار نرم و شکننده است. سایر فلزات نیز در ابتدا با روش آلیاژ با هم ترکیب شده و استحکام مورد نظر را می‌یابند.
آبکاری طلا روشهای منحصر به فردی دارد؛ در واقع آبکاری طلا گونه‌ای آرایش فلزات برای زیبایی بیشتر و از طرفی افزایش خاصیت چکش خواری آنهاست.
روشهای آن به شرح زیر است:
صفحات روکش طلای به کار رفته در این روش بین 0/5 تا 3 میکرون است.
این روش برای آبکاری وسایل زینتی و خانگی استفاده می‌شود، رنگهای متنوع و فوق‌العاده زیبایی دارد و رنگین‌کمانی از تنوع را در برمی‌گیرد.
فلزاتی که جنس‌آنها طلا نیست، در این روش با فلز نیکل روکش می‌شوند تا براق، شفاف و درخشان شوند.
این روش دوام بالا دارد؛ درواقع روش آلیاژی همان لحیم‌کاری یا جوشکاری است، این روش فلزات را به گونه‌ای بیمه میکند و مقاومت آنها را در برابر خوردگی بالا می‌برد، در صنعت جواهرات، دندانپزشکی، هواپیمایی و مصارف صنعتی و ... به کار می‌رود.
این روش برای تثبیت رنگ فلزات و جلوگیری از تغییر رنگ آنها به کار برده می‌شود.
رنگهای محبوب این روش غالبا بنفش، زرد، پرتقالی و سبز است و این رنگها بسیار محبوب است.
سختی و ثبات رنگ این روش بیشتر با ترکیبات داخل حوض یا وان آبکاری سنجیده می‌شود و هرچقدر مقدار مواد بیشتر باشد، قطعه طلای مذکور ثبات بیشتری خواهد داشت.
تفاوت این روش با سایر روشها ضخامت لایه بیرونی آن است، ضخامت روکش در این روش، چیزی حدود 8 میکرون است و زیبایی و درخشندگی فلزات در این روش افزایش می‌یابد.
آبکاری طلا مراحل مختلفی نیز دارد، که در ادامه آن را تشریح می‌کنیم:
ابتدا باید به براق‌کردن و تمیزکردن سطح کار و طلایی که کاور می‌شود بپردازیم، در طول فرایند باید دما، ولتاژ و زمان را با دقت چک کنیم که مشکلی ایجاد نشود.
زیر کار را با پودر شوینده و آب داغ می‌شویند و در محلولی از سیانور، پتاسیم یا سدیم در یک لیتر آب مقطر می‌ریزند. در آخر هم با آب شهری آن را آبکشی می‌نمایند.
قطعه‌ای که قرار است کاور شود را درون محلول آب مقطر 100 و یک استکان اسید سولفوریک غلیظ قرار می‌دهیم؛ سپس با آب شهری آن را می‌شوییم.
در آخر فلز را با استفاده از خاک اره خشک می‌کنیم تا همه‌ی رطوبت فلز خارج شود.
آبکاری طلا نه تنها به زیبایی و جذابیت اشیاء می‌افزاید، بلکه به آنها خواص فیزیکی و شیمیایی بهتری نیز می‌بخشد. این فرآیند به عنوان یک هنر و علم در صنعت جواهرسازی و الکترونیک شناخته می‌شود و به دلیل تنوع روشها و تکنیک‌ها، امکان ایجاد آثار هنری و محصولات با کیفیت بالا را فراهم می‌آورد. جواهراتی که با طلا آبکاری شده‌اند، معمولاً قیمت بالاتری دارند و به عنوان نماد ثروت و زیبایی در جامعه شناخته می‌شوند.
نتیجه‌گیری
آبکاری طلا روشی برای جلا و زینت دوباره فلزات و طلاست، از طرفی استحکام، طول عمر و خاصیت چکش‌خواری قطعات را افزایش می‌دهد.
آبکاری طلا، روشها و مراحل مختلفی دارد و مهمترین هدف آن در صنعت طلا و جواهر افزایش زیبایی، جلا و تنوع رنگ علاوه بر افزایش طول عمر و بهره‌وری بالا و جلوگیری از آسیبهای فیزیکی است.
هرکدام از روشهای آبکاری اعم از اسیدی، تزئینی، سولفیتی و ... مزایا و معایبی دارند و با توجه به هدف و چشم‌انداز صنعت طلا و جواهر می‌توان روش مورد نظر و مناسب برای آبکاری را پس از بررسی متغیرها انتخاب کرد.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت بازار طلا می باشد.