یکی از سوالات رایج در زمان خرید و فروش و انجام معاملات طلا، محاسبه قیمت این محصول و مشتقات آن است. قیمت تمام شده طلا در زمان خرید به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها میتوان به اجرت طلا، کارمزد، عیار، مظنه و.... اشاره کرد. محاسبه قیمت طلا در ایران باید با در نظر گرفتن تمام این فاکتورها و قوانینی که از سمت اتحادیه طلا وضع میشود، انجام گردد. در این مطلب به بررسی عوامل موثر در قیمت تمام شده طلا و نحوه محاسبه دقیق آن میپردازیم. با ما همراه باشید.
عوامل موثر در قیمت طلا
قیمت طلا در ایران بهصورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر متغیرهای متعددی قرار دارد که میتوان آنها را به دو دسته عوامل داخلی و خارجی تقسیم کرد. در ادامه هر یک از این عوامل را توضیح خواهیم داد.
عوامل تاثیرگذار خارجی
- قیمت جهانی طلا در بازارهای بینالمللی مشخص میشود و یکی از اصلیترین عوامل تعیین قیمت این فلز ارزشمند در ایران است. قیمت طلا در بازار جهانی طبق اونس (هر اونس معادل 31.1 گرم) محاسبه میگردد که بهطورمعمول بهوسیله بازارهای بزرگ جهانی مثل بورس کالاهای نیویورک و بازار لندن مشخص میشود.
- نرخ ارز یکی از تاثیرگذارترین عوامل در تعیین قیمت طلا ایران است. از آنجا که قیمت طلا در ایران بر اساس نرخ جهانی به دلار محاسبه میشود، نوسانات نرخ دلار در بازار آزاد یا رسمی کشور تاثیر مستقیمی بر قیمت طلا میگذارند.
- تحولات اقتصادی و سیاسی جهانی مانند تحولات بینالمللی ناشی از جنگها، بحرانهای اقتصادی و تغییر در سیاستهای پولی بانکهای مهم دنیا، میتوانند باعث تغییر قیمت طلا در بازارهای جهانی شوند. این مورد در محاسبه قیمت طلا در ایران نیز تاثیر دارد.
عوامل تاثیرگذار داخلی
- نرخ تورم در اقتصاد ایران یکی از موثرترین عوامل بر ارزش پول ملی است. با افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید پول، افراد برای حفظ ارزش داراییهای خود به خرید محصولاتی مانند طلا روی میآورند که این امر باعث افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت طلا میشود.
- نوسانات بازار داخلی و میزان عرضه و تقاضای طلا در بازار داخلی ایران نیز نقش مهمی در تعیین قیمت این فلز گرانبها دارد. افزایش تقاضا در زمانهای خاص مانند اعیاد، مناسبتهای خاص مانند روز مادر یا در شرایط بحرانی اقتصادی میتواند قیمت طلا را تحت تاثیر قرار دهد.
- سیاستهای دولت در تنظیم بازار ارز و طلا و اقداماتی مانند تعیین تعرفههای گمرکی برای واردات طلا نیز میتوانند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم قیمت طلا را تحت تاثیر قرار دهند.
فاکتورهای موثر در محاسبه قیمت طلا در ایران
همانطور که گفته شد در زمان فروش طلا علاوه بر عیار و وزن محصول که عوامل اصلی در محاسبه قیمت هستند، فاکتورهای دیگری هم لحاظ میشوند. این فاکتورها مواردی مانند مالیات دریافتی، سود یا کارمزد فروشنده، وزن طلای خریداری شده و... هستند که توسط طلافروشان در فرمولی قرار داده میشوند و سپس قیمت نهایی محصول برای خرید محاسبه میشود. این فرمول به شرح زیر است:
قیمت طلا * درصد اجرت = x (میزان اجرت)
(قیمت طلا + x) * 7 درصد سود فروشنده = y (میزان سود فروشنده)
(x + y) * 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده = z (مالیات سود و اجرت)
(قیمت هر گرم طلای 18 عیار + x + y + z) * وزن محصول = قیمت نهایی
در ادامه مهمترین موارد و فاکتورهای موثر بر قیمت محاسبه طلا، مطابق فرمول گفته شده را بررسی خواهیم کرد.
کارمزد و مالیات بر ارزش افزوده، از فاکتورهای مهم محاسبه قیمت طلا در ایران
همه کالاها و داراییهایی که به عنوان سرمایه قابل معامله هستند، شامل مالیات میشوند و طلا نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای محاسبه قیمت طلا در ایران باید به کارمزد و مالیات آن توجه کرد. مالیات طلای خریداری شده، حدود 9 درصد از قیمت قطعه طلا است و کارمزد مبلغی است که توسط اتحادیه تعیین شده و 7 درصد است.
بسیاری از فروشندگان طلا، این درصدها را یکجا و به میزان 16 درصد در فرمول جایگذاری میکنند که در این صورت عدد نهایی به نفع خریداری خواهد بود. با این حال میتوانید در زمان خرید طلا از فروشنده تخفیف گرفته و با کاهش کارمزد، مبلغ کمتری پرداخت کنید.
وزن طلا دیگر عامل موثر در محاسبه قیمت طلا در ایران
در فرمول محاسبه قیمت طلا، وزن یکی دیگر از فاکتورهای موثر در نتیجه نهایی است. وزن، مشخصترین عدد در فرمول محاسبه طلا است و مقدار آن همان عددی است که روی ترازو مشخص میشود. بد نیست بدانید که ترازوهای طلافروشی هر 6 ماه یکبار توسط اتحادیه بررسی شده و از دقت آنها اطمینان حاصل میشود، در نتیجه از دقت بالایی برخوردار هستند.
در مورد وزن طلا باید به این نکته نیز توجه کرد که جواهرات بهکاررفته در طلای خریداری شده، وزن آن را تغییر میدهند. در زمان خرید طلا وزن جواهرات به وزن قطعه طلا اضافه شده و مبلغ دریافتی براین اساس خواهد بود اما در زمان فروش، وزن جواهرات از وزن کلی کسر میشود. در برخی موارد که جواهرات قیمتی یا خاص باشند، طلافروش مبلغی را بابت این مورد پرداخت خواهد کرد.
اجرت ساخت
از دیگر فاکتورهای محاسبه قیمت طلا میتوان به اجرت ساخت اشاره کرد. اجرت هزینه ساخت یک قطعه طلا است که توسط طلاسازان دریافت میشود. مقدار اجرت بسته به اینکه قطعه طلا چه تزئینات یا تراشهایی داشته باشد، مقدار نگین و سنگین آن چه میزان باشد و مواردی از این دست، تعیین میشود. این فاکتور جزو عوامل متغیر محاسبه قیمت طلا در ایران است زیرا در قطعات مختلف، متفاوت بوده و مقدار ثابتی ندارد. اجرت معمولا به سه صورت زیر محاسبه میشود:
- طلاساز مقدار مشخصی را به عنوان اجرت دریافت میکند.
- درصد مشخصی از قیمت طلا به عنوان اجرت پرداخت میشود.
- یا اجرت به صورت ترکیبی بوده و هم مقداری از قیمت قطعه و هم درصدی است که در زمان خرید پرداخت میشود.
اجرت ساخت تنها برای خرید طلای نو پرداخت شده و در زمان فروش مبلغ آن به شما تعلق نمیگیرد اما اگر طلا را از نوع دست دوم خریداری کنید، نیازی به پرداخت اجرت نخواهید داشت.
عیار طلا
عیار طلا نیز در تعیین قیمت تمام شده این محصول تاثیرگذار است. این مقدار به طور پیشفرض در زمان خرید 18 عیار محسوب میشود و اهمیت آن در زمان بیشتر مربوط به زمان فروش طلا است. طلافروشان معمولا طلای دست دوم را براساس عیار 17 خریداری میکنند. با این حال فرمول اصلی آن، تقسیم مظنه طلا بر عدد 4.33 است. این محاسبه نیز در کاهش قیمت فروش طلا نسبت به خرید آن بیتاثیر نیست.
نحوه محاسبه قیمت طلا در ایران هنگام فروش
نحوه محاسبه قیمت طلا هنگام خرید در بخشهای قبل گفته شد. فرمول گفته شده، در زمان خرید طلای نو مورد استفاده قرار گرفته و در صورتی که طلا دست دوم باشد، با اعمال تغییراتی از آن استفاده میشود. در زمان فروش طلا اما فرمول محاسبه قیمت متفاوت است. این امر طبیعی است زیرا طلایی که مدتی در دست خریدار بوده، قدیمی شده و ارزش آن کاسته میشود. فرمول اصلی محاسبه قیمت طلا در زمان فروش به شرح زیر است:
((قیمت یک گرم طلای 18 عیار * 740) / 750) * وزن طلا
فرمول فوق برای محاسبه قیمت طلا در ایران از نوع طلای دست دوم هم مورد استفاده قرار میگیرد. البته باید به این نکته دقت داشته باشید که قیمت طلای دست دوم دقیقا مطابق فرمول گفته شده نیست و فروشندگان معمولا مبلغی را به عنوان سود خود به مقدار نهایی اضافه کرده و براین اساس قیمت طلای دست دوم از عدد به دست آمده در این فرمول بیشتر خواهد بود.
محاسبه قیمت طلای آبشده
در میان انواع مشتقات طلا برای سرمایهگذاری در ایران، طلای آب شده از محبوبیت بالایی برخوردار است. علت این موضوع عدم دریافت اجرت و همچنین 7 درصد سودی است که در طلای زینتی و دست دوم توسط فروشنده دریافت میشود. در نتیجه، درصد زیادی از مبلغ پرداخت شده توسط خریدار، به اصل طلا تبدیل میشود. به عبارت دیگر با خرید طلای آب شده، مبلغی که در زمان فروش قطعه طلای خریداری شده دریافت میکنید، تفاوت چندانی با مبلغ زمان خرید ندارد.
این مدل طلا برای تمامی افرادی که قصد سرمایهگذاری و حفظ ارزش پول خود را دارند، گزینهای مناسب است. برای محاسبه قیمت طلای آب شده در هنگام خرید نیز کافیست درصد کارمزد فروشنده را به قیمت هر گرم طلای 18 عیار اضافه کنید. ضمن اینکه در هنگام فروش طلای آب شده نیز درصدی به عنوان کارمزد فروش از قیمت طلای 18 عیار کسر شده و در وزن طلا ضرب میشود.
مطالعه بیشتر: طلای آب شده چیست؟
سخن پایانی
قیمتگذاری طلا در ایران تحت تاثیر مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی قرار دارد. از قیمت جهانی طلا و نرخ ارز گرفته تا عوامل اجتماعی و روانی، همگی در تعیین قیمت طلا نقش دارند. اما محاسبه قیمت طلا در ایران هنگام خرید یا فروش محصولات ساخته شده از طلا، فرمولهای مشخصی دارد که در این مطلب به توضیح آنها پرداختیم. اگر قصد سرمایهگذاری در بازار طلا را دارید علاوه بر آشنایی با عوامل موثر در قیمتگذاری این محصول باید با نحوه محاسبه قیمت تمام شده آن نیز آشنا باشید، در اینصورت با کمترین ضرر و زیان طلای مورد نظر خود را خریداری خواهید کرد.