بازار طلا پر از اصطلاحات تخصصی مانند مظنه، اجرت، انس، عیار و طلای آب‌شده است که دانستن آن‌ها برای خریداران و سرمایه‌گذاران ضروری می‌باشد. این واژه‌ها زبان مشترک زرگران و معامله‌گران هستند و آشنایی با آن‌ها موجب معاملات شفاف‌تر، تصمیم‌گیری دقیق‌تر و ورود حرفه‌ای‌تر به بازار می‌شود.
در هر بازار اقتصادی و تجاری، اصطلاحات و واژه‌های خاصی رایج است که بسیاری از افراد ممکن است کمتر با آن‌ها برخورد کرده باشند یا معنای دقیقشان را ندانند. یکی از بزرگ‌ترین و پرجاذبه‌ترین بازارها در هر کشور، بازار طلا و جواهر است. اگر قصد دارید وارد این حوزه شوید و در بازار طلا ایران فعالیت کنید، آشنایی با این اصطلاحات اهمیت فراوانی دارد. کافی است همراه ما باشید تا مجموعه‌ای از اصطلاحات رایج در بازار طلا را به شکلی ساده و کامل بشناسید و درک روشنی از کاربرد آن‌ها به دست آورید.
اصطلاحات بازار طلا از دوران شکل‌گیری معاملات سنتی در بازارهای ایران رواج یافت. زمانی که خرید و فروش طلا به‌صورت مثقال و مظنه انجام می‌شد، واژه‌های تخصصی میان زرگران و معامله‌گران شکل گرفت و به مرور به زبان رایج بازار و فرهنگ اقتصادی مردم تبدیل شد.
طلای آب شده به طلایی گفته می‌شود که از ذوب کردن زیورآلات یا قطعات قدیمی به دست می‌آید. این نوع طلا به‌عنوان ماده اولیه برای ساخت مصنوعات جدید استفاده می‌شود و خریدوفروش آن در بازار رایج است.
شمش طلا قطعه‌ای استاندارد و خالص از طلاست که معمولاً در وزن‌های مشخص تولید می‌شود. این شمش‌ها برای سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش و همچنین به‌عنوان ماده اولیه در صنایع مختلف کاربرد دارند و ارزش بالایی دارند.
سکه طلا یکی از رایج‌ترین اشکال سرمایه‌گذاری در بازار طلاست. این سکه‌ها توسط بانک مرکزی یا ضرابخانه‌ها ضرب می‌شوند و علاوه بر ارزش ذاتی طلا، جنبه رسمی و قانونی نیز دارند و در بازار به‌راحتی معامله می‌شوند.
طلای خام به طلایی گفته می‌شود که هنوز به شکل زیورآلات یا مصنوعات تبدیل نشده است. این نوع طلا معمولاً به‌صورت شمش یا قطعات نیمه‌ساخته عرضه می‌شود و به‌عنوان ماده اولیه در کارگاه‌های طلاسازی کاربرد دارد.
طلای بدون اجرت به زیورآلاتی گفته می‌شود که هزینه ساخت یا دستمزد سازنده در قیمت آن لحاظ نشده است. این نوع طلا بیشتر برای سرمایه‌گذاری خریداری می‌شود، زیرا تنها ارزش ذاتی فلز در آن محاسبه می‌شود.
طلای ساخته شده همان زیورآلات و مصنوعات آماده‌ای است که توسط طلاسازان طراحی و تولید شده‌اند. این نوع طلا علاوه بر ارزش فلز، شامل اجرت ساخت و طراحی نیز می‌شود و بیشتر جنبه مصرفی و زیبایی دارد.
طلای شاخص به نوعی از طلا گفته می‌شود که مبنای قیمت‌گذاری در بازار است و معمولاً بر اساس نرخ جهانی و عیار مشخص تعیین می‌شود. این طلا معیار اصلی برای سنجش تغییرات قیمت در معاملات داخلی محسوب می‌گردد.
طلای خارجی به مصنوعات یا شمش‌هایی اطلاق می‌شود که از خارج کشور وارد شده‌اند. این طلاها معمولاً با استانداردهای جهانی تولید می‌شوند و به دلیل کیفیت و طراحی خاص، در بازار ایران با قیمت متفاوتی معامله می‌شوند.
طلای شکن به زیورآلاتی گفته می‌شود که به دلیل آسیب‌دیدگی یا شکستگی دیگر قابل استفاده نیستند و معمولاً برای ذوب و تبدیل به طلای آب‌شده فروخته می‌شوند. این نوع طلا ارزش ذاتی فلز را دارد اما اجرت ساخت آن از بین رفته است.
طلای شرطی نوعی معامله در بازار طلاست که قیمت یا تحویل آن به شرط خاصی وابسته است. این اصطلاح بیشتر در قراردادهای بین طلافروشان و خریداران استفاده می‌شود و شرایط خاص معامله را مشخص می‌کند.
طلای متفرقه به انواع زیورآلات یا مصنوعات غیر استاندارد گفته می‌شود که ممکن است عیار یا طراحی آن‌ها با عرف بازار متفاوت باشد. این طلاها معمولاً ارزش‌گذاری سخت‌تری دارند و در معاملات با تخفیف یا شرایط خاص عرضه می‌شوند.
طلای ریزشی اصطلاحی است که برای توصیف کاهش شدید قیمت طلا در بازار به کار می‌رود. این واژه نشان‌دهنده روند نزولی و افت ارزش طلا در بازه زمانی کوتاه است و بیشتر در تحلیل‌های روزانه بازار استفاده می‌شود.
مصنوعات طلا شامل زیورآلات و محصولات ساخته‌شده توسط طلاسازان هستند. این دسته علاوه بر ارزش ذاتی فلز، هزینه طراحی و اجرت ساخت را نیز در بر دارند و بیشتر جنبه مصرفی و زیبایی دارند.
مسکوکات طلا به سکه‌هایی گفته می‌شود که از طلا ضرب شده‌اند و علاوه بر ارزش ذاتی فلز، جنبه رسمی و قانونی دارند. این سکه‌ها معمولاً توسط بانک مرکزی یا ضرابخانه‌ها تولید می‌شوند و به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش در بازار شناخته می‌شوند.
طلای انگ شده به زیورآلات یا مصنوعات طلایی گفته می‌شود که دارای مهر یا انگ مخصوص عیار هستند. این انگ نشانه‌ای از اصالت و میزان خلوص طلاست و به خریدار اطمینان می‌دهد که قطعه خریداری‌شده مطابق استانداردهای بازار است.
طلای سفید آلیاژی از طلا با فلزاتی مانند پالادیم یا نیکل است که رنگی روشن و متمایل به نقره‌ای دارد. این نوع طلا به دلیل ظاهر مدرن و درخشندگی خاص، در ساخت زیورآلات لوکس بسیار محبوب است. طلای سفید معمولاً با روکش رودیوم پوشانده می‌شود تا زیبایی و مقاومت بیشتری پیدا کند.
واحدهای اندازه‌گیری ابزارهایی برای سنجش دقیق وزن، طول یا حجم هستند و در بازار طلا اهمیت ویژه‌ای دارند. از گرم و مثقال گرفته تا انس و قیراط، هرکدام کاربرد خاصی دارند. این واحدها مبنای اصلی معاملات، ارزش‌گذاری و اعتماد میان زرگران و خریداران محسوب می‌شوند.
مثقال واحدی سنتی برای وزن‌کشی طلا در ایران است که معادل حدود 4.6 گرم می‌باشد. این واحد همچنان در معاملات سنتی بازار طلا کاربرد دارد و مبنای محاسبه قیمت بسیاری از مصنوعات و سکه‌هاست.
سوت واحدی بسیار کوچک برای اندازه‌گیری وزن طلاست که برابر با یک‌صدم گرم است. این واحد بیشتر در کارگاه‌های طلاسازی برای محاسبه دقیق وزن قطعات ریز و اجرت ساخت استفاده می‌شود.
انس واحد بین‌المللی وزن طلاست که معادل 31.1 گرم می‌باشد. قیمت جهانی طلا بر اساس انس اعلام می‌شود و مبنای اصلی معاملات و تحلیل‌های بازارهای بین‌المللی است.
قیراط واحدی برای اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی مانند الماس است و هر قیراط برابر با 0.2 گرم می‌باشد. این واحد در بازار جواهرات برای تعیین ارزش و قیمت سنگ‌های گرانبها کاربرد دارد.
عیار نشان‌دهنده میزان خلوص طلا در یک قطعه است. برای مثال طلای 18 عیار شامل 75 درصد طلا و 25 درصد فلزات دیگر است. عیار معیار اصلی ارزش‌گذاری و کیفیت مصنوعات طلا محسوب می‌شود.
عیار پس اصطلاحی است که برای بیان کاهش عیار واقعی یک قطعه طلا نسبت به عیار درج‌شده استفاده می‌شود. این موضوع معمولاً در مصنوعات غیر استاندارد یا متفرقه دیده می‌شود و بر ارزش آن تأثیر می‌گذارد.
عیار سنجی فرآیند تعیین میزان خلوص طلا در یک قطعه است. این کار با ابزارهای تخصصی یا مواد شیمیایی انجام می‌شود و نتیجه آن مشخص می‌کند که طلا چه درصدی خالص است و چه ارزشی دارد.
انگ طلا همان مهر یا نشانه‌ای است که روی مصنوعات طلا حک می‌شود و عیار آن را مشخص می‌کند. این علامت به خریدار اطمینان می‌دهد که قطعه خریداری‌شده دارای استاندارد و کیفیت واقعی است.
واحدهای اندازه‌گیری ابزارهایی برای سنجش دقیق وزن، طول یا حجم هستند و در بازار طلا اهمیت ویژه‌ای دارند. از گرم و مثقال گرفته تا انس و قیراط، هرکدام کاربرد خاصی دارند. این واحدها مبنای اصلی معاملات، ارزش‌گذاری و اعتماد میان زرگران و خریداران محسوب می‌شوند.
ابزاری دقیق برای اندازه‌گیری وزن طلا و جواهرات است. این ترازوها با دقت بالا طراحی شده‌اند تا حتی وزن‌های بسیار کوچک مانند سوت طلا را محاسبه کنند و در معاملات و کارگاه‌های زرگری کاربرد حیاتی دارند.
ری‌گیری طلا فرآیندی تخصصی برای تعیین عیار و خلوص واقعی طلاست. در این روش با استفاده از ابزارهای آزمایشگاهی، درصد طلای خالص موجود در یک قطعه مشخص می‌شود و نتیجه آن مبنای ارزش‌گذاری دقیق در بازار است.
ریژه قالبی فلزی یا گچی است که برای ریختن طلا و ساخت قطعات مختلف استفاده می‌شود. این ابزار در کارگاه‌های طلاسازی نقش مهمی در شکل‌دهی به مصنوعات دارد و امکان تولید طرح‌های متنوع و استاندارد را فراهم می‌کند.
بوته ذوب طلا ظرفی مقاوم در برابر حرارت است که برای ذوب کردن طلا و فلزات گرانبها استفاده می‌شود. این بوته‌ها معمولاً از مواد نسوز ساخته می‌شوند و در فرآیند قالکاری و بازیافت طلا کاربرد دارند.
آبکاری طلا روشی است که طی آن لایه‌ای نازک از طلا بر سطح فلزات یا زیورآلات دیگر قرار می‌گیرد. این فرآیند باعث افزایش درخشندگی، مقاومت در برابر خوردگی و زیبایی بیشتر مصنوعات می‌شود و در جواهرسازی بسیار رایج است.
قالکاری طلا فرآیند جداسازی و استخراج طلا از سنگ‌ها یا ضایعات فلزی است. این روش با استفاده از مواد شیمیایی و حرارت انجام می‌شود و یکی از مراحل اصلی تولید و بازیافت طلا در کارگاه‌های تخصصی محسوب می‌گردد.
مخراج‌کاری هنر نصب و جفت‌کردن سنگ‌های قیمتی بر روی زیورآلات طلاست. این کار نیازمند دقت و مهارت بالاست تا سنگ‌ها محکم و زیبا روی طلا قرار گیرند و ارزش و جذابیت جواهر افزایش یابد.
سنگ اتمی نوعی سنگ مصنوعی است که شباهت زیادی به الماس دارد و در جواهرسازی به‌عنوان جایگزین اقتصادی استفاده می‌شود. این سنگ‌ها درخشندگی بالایی دارند و برای تزئین مصنوعات طلا کاربرد دارند.
سنگ محک ابزاری سنتی برای آزمایش عیار طلاست. زرگران با کشیدن طلا روی این سنگ و استفاده از محلول‌های شیمیایی، میزان خلوص فلز را تشخیص می‌دهند و از صحت عیار آن مطمئن می‌شوند.
تیزاب سلطانی ترکیبی از اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک است که توانایی حل‌کردن طلا را دارد. این محلول در آزمایشگاه‌ها و فرآیندهای ری‌گیری برای تعیین خلوص و جداسازی فلزات گرانبها استفاده می‌شود.
آلیاژ طلا ترکیبی از طلا با فلزات دیگر مانند نقره، مس یا پالادیم است. این ترکیب برای تغییر رنگ، افزایش سختی و کاهش هزینه تولید به کار می‌رود و انواع مختلفی مانند طلای سفید یا رزگلد را ایجاد می‌کند.
اصطلاحات طلافروشی از واژه‌هایی مانند مظنه، اجرت، فاکتور، طلای آب‌شده و طلای شاخص تشکیل شده‌اند. این اصطلاحات زبان مشترک زرگران و خریداران هستند و دانستن آن‌ها برای انجام معاملات شفاف و مطمئن ضروری است. آشنایی با این واژه‌ها ورود حرفه‌ای‌تر به بازار طلا را ممکن می‌سازد.
بنکدار طلا فرد یا مجموعه‌ای است که به‌صورت عمده در بازار طلا فعالیت می‌کند. او معمولاً طلا را در حجم‌های بالا خرید و فروش کرده و تأمین‌کننده اصلی خرده‌فروشان و مغازه‌های طلافروشی محسوب می‌شود.
خرده‌فروش طلا همان طلافروش یا مغازه‌دار است که مصنوعات و قطعات طلا را به‌صورت مستقیم به مشتریان عرضه می‌کند. او واسطه بین بنکدار و مصرف‌کننده نهایی است و نقش مهمی در توزیع طلا دارد.
کیفی طلا به معامله یا خرید و فروش طلا بدون صدور فاکتور رسمی گفته می‌شود. این نوع معامله بیشتر در بازار سنتی رایج است و به دلیل نبود سند رسمی، ریسک بیشتری برای خریدار دارد.
اجرت طلا هزینه‌ای است که بابت ساخت و طراحی زیورآلات به قیمت طلای خام اضافه می‌شود. این مبلغ بسته به پیچیدگی طرح، نوع ساخت و میزان کار هنری روی قطعه متفاوت است.
فاکتور طلا سند رسمی خرید و فروش طلاست که شامل وزن، عیار، اجرت و قیمت نهایی می‌شود. داشتن فاکتور معتبر برای اثبات مالکیت و جلوگیری از مشکلات حقوقی اهمیت زیادی دارد.
مخراج‌کاری طلا هنر نصب و جفت‌کردن سنگ‌های قیمتی بر روی زیورآلات است. این کار نیازمند دقت و مهارت بالاست تا سنگ‌ها محکم و زیبا روی قطعه قرار گیرند و ارزش و جذابیت جواهر افزایش یابد.
اصطلاحات معامله طلا مجموعه‌ای از واژه‌ها و مفاهیمی هستند که در خرید و فروش این فلز گرانبها به کار می‌روند. از اصطلاحاتی مانند قیمت خرید و فروش، مظنه، حباب، اسپرد و معاملات فردایی گرفته تا گواهی سپرده و استاندارد طلا، هرکدام نقش مهمی در شفافیت و تحلیل بازار دارند. آشنایی با این اصطلاحات به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیم‌های دقیق‌تر بگیرند و ریسک معاملات خود را کاهش دهند.
گواهی سپرده طلا اوراقی است که نشان‌دهنده مالکیت مقدار مشخصی طلا در خزانه یا بانک می‌باشد. این گواهی امکان خرید و فروش طلا بدون نیاز به جابه‌جایی فیزیکی را فراهم می‌کند و ابزاری امن برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
اسپرد طلا به اختلاف قیمت خرید و فروش طلا در بازار گفته می‌شود. این فاصله قیمتی نشان‌دهنده هزینه معامله و میزان نقدشوندگی بازار است و برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد.
حباب طلا زمانی رخ می‌دهد که قیمت بازار طلا بالاتر از ارزش واقعی آن باشد. این اختلاف معمولاً ناشی از تقاضای هیجانی یا شرایط خاص اقتصادی است و می‌تواند باعث زیان خریداران در بلندمدت شود.
وام طلا نوعی تسهیلات بانکی یا مالی است که بر اساس وثیقه‌گذاری طلا به متقاضی پرداخت می‌شود. این وام به افراد امکان می‌دهد بدون فروش زیورآلات یا شمش‌های خود، نقدینگی مورد نیازشان را تأمین کنند.
معاملات فردایی طلا قراردادهایی هستند که در آن‌ها قیمت و مقدار طلا امروز مشخص می‌شود اما تحویل و تسویه در روز آینده انجام می‌گیرد. این معاملات بیشتر برای پوشش ریسک و نوسان‌گیری در بازار استفاده می‌شوند.
استاندارد طلا نظامی اقتصادی است که در آن ارزش پول کشور بر پایه مقدار مشخصی طلا تعیین می‌شود. این سیستم در گذشته رایج بود و ثبات مالی ایجاد می‌کرد، اما امروزه بیشتر به‌عنوان یک مفهوم تاریخی شناخته می‌شود.
اصطلاحات مربوط به قیمت طلا شامل مظنه، انس جهانی، اجرت ساخت، حباب و نرخ خرید و فروش است. این واژه‌ها زبان مشترک فعالان بازار محسوب می‌شوند و درک درست آن‌ها برای معامله‌گران و خریداران ضروری است تا بتوانند ارزش واقعی طلا را تشخیص دهند و تصمیمی مطمئن بگیرند.
قیمت روز طلا نشان‌دهنده ارزش لحظه‌ای این فلز در بازار داخلی و جهانی است. این نرخ بر اساس تغییرات انس جهانی و نرخ ارز تعیین می‌شود و مبنای اصلی معاملات روزانه در بازار ایران محسوب می‌گردد.
قیمت خرید طلا همان نرخی است که طلافروشان یا بنکداران حاضرند طلا را از مشتریان خریداری کنند. این نرخ معمولاً کمی پایین‌تر از قیمت فروش است و بر اساس مظنه و شرایط بازار تعیین می‌شود.
قیمت فروش طلا نرخی است که مشتریان برای خرید زیورآلات یا شمش باید پرداخت کنند. این نرخ شامل ارزش ذاتی فلز، اجرت ساخت و سود فروشنده است و در بازار به‌صورت روزانه تغییر می‌کند.
نوسان قیمت طلا به تغییرات کوتاه‌مدت و لحظه‌ای نرخ این فلز در بازار اشاره دارد. این نوسانات تحت تأثیر عوامل جهانی مانند نرخ دلار، انس جهانی و شرایط سیاسی-اقتصادی رخ می‌دهد و برای معامله‌گران اهمیت زیادی دارد.
نمودار قیمت طلا روند تغییرات این فلز را در بازه‌های زمانی مختلف نشان می‌دهد. تحلیل نمودار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا جهت بازار را پیش‌بینی کرده و تصمیمات دقیق‌تری در خرید و فروش اتخاذ کنند.
مظنه طلا اصطلاحی رایج در بازار ایران است که به قیمت یک مثقال طلای 17 عیار اشاره دارد. مظنه مبنای اصلی معاملات روزانه در بازار سنتی است و تغییر آن به‌سرعت بر قیمت خرید و فروش زیورآلات اثر می‌گذارد.
جمع بندی
اصطلاحات بازار طلا مجموعه‌ای از واژه‌ها و مفاهیم تخصصی‌اند که برای معاملات، ارزش‌گذاری و تولید مصنوعات به کار می‌روند. از واحدهای اندازه‌گیری مانند مثقال، سوت، انس و قیراط تا مفاهیمی چون عیار، اجرت، مظنه و انگ، هرکدام نقشی در شفافیت معاملات دارند. همچنین اصطلاحات مربوط به فرآیندهای طلاسازی مانند ری‌گیری، مخراج‌کاری، آبکاری و قالکاری، زبان مشترک زرگران است. در بخش اقتصادی نیز واژه‌هایی چون گواهی سپرده، اسپرد، حباب و معاملات فردایی اهمیت دارند. آشنایی با این اصطلاحات موجب کاهش ریسک، افزایش اعتماد و ورود حرفه‌ای‌تر به بازار طلا می‌شود.
واحد استاندارد وزن‌کشی طلا در بازار جهانی است که برابر با 31.103 گرم می‌باشد.
مظنه همان قیمت یک مثقال طلای 18 عیار است که مبنای محاسبه نرخ روزانه طلا در ایران محسوب می‌شود.
طلای ذوب‌شده حاصل از زیورآلات یا شمش‌های قدیمی است که برای سرمایه‌گذاری یا ساخت دوباره استفاده می‌شود.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت بازار طلا می باشد.