تشخیص طلای اصل از بدل ضرورتی برای خریداران است. از بررسی ظاهر و کد حکشده تا تستهای ساده با آهنربا، سرکه، ید، سرامیک و سنگ محک، میتوان اصالت طلا را سنجید. همچنین آزمایش اسید نیتریک و واکنش طلا با آب یا حرارت، روشهای مطمئنتری هستند. دانستن این نکات مانع فریب خوردن در خرید میشود.
تشخیص طلای اصل از بدل
تشخیص طلای اصل از بدل امروز به ضرورتی برای بسیاری از خریداران، بهویژه خانمها تبدیل شده است؛ چرا که علاقه به خرید زیورآلات طلا بسیار رایج است و در برخی موارد، فروشندگان سودجو اقدام به عرضه نمونههای تقلبی کردهاند. بنابراین داشتن مهارت در شناسایی طلا اهمیت زیادی دارد تا از فریب خوردن جلوگیری شود. خوشبختانه برای بررسی اصالت طلا نیازی نیست حتماً یک طلاساز حرفهای باشید؛ کافی است چند آزمایش ساده در خانه انجام دهید. استفاده از موادی مانند الکل، وایتکس یا آبلیمو میتواند به شما کمک کند تا ماهیت واقعی قطعهای که در دست دارید مشخص شود. این روشها سادهاند و بدون نیاز به تجهیزات تخصصی، امکان تشخیص اولیه طلا را فراهم میکنند.
1. تست طلا با آهنربا
یکی از راههای ساده برای بررسی اصالت طلا، استفاده از آهنرباست. از آنجا که طلا خاصیت مغناطیسی ندارد، اگر قطعهای به آهنربا جذب شود، نشاندهنده بدل بودن آن خواهد بود. این شیوه میتواند بهعنوان یک تست سریع و ابتدایی برای شناسایی طلای تقلبی به کار رود، اما بهتنهایی معیار قطعی برای ارزیابی اصالت طلا محسوب نمیشود.
لازم است توجه داشته باشید که برخی فلزات دیگر نیز فاقد خاصیت مغناطیسی هستند؛ بنابراین آزمایش با آهنربا بهتنهایی نمیتواند معیار قطعی برای تشخیص اصالت طلا باشد. بهتر است این روش را صرفاً بهعنوان یک گام مقدماتی در فرآیند شناسایی طلا به کار بگیرید.
2. استفاده از اسید نیتریک
یکی از مطمئنترین راهها برای تشخیص اصالت طلا، استفاده از اسید نیتریک است. طلا در برابر این اسید مقاوم بوده و در صورت تماس هیچ تغییر رنگی نشان نمیدهد، در حالیکه فلزات تقلبی معمولاً واکنش داده و تغییر رنگ میدهند. برای انجام این آزمایش کافی است با یک سوزن یا ابزار مناسب، قطرهای اسید نیتریک روی سطح طلا بریزید؛ اگر طلا خالص باشد واکنشی رخ نمیدهد، اما تغییر رنگ نشانه بدل بودن آن است. با توجه به خطرناک بودن این ماده، توصیه میشود آزمایش در محیطی با تهویه مناسب و همراه با استفاده از دستکش و عینک ایمنی انجام شود.
3. کد روی طلا
یکی از روشهای ساده برای تشخیص اصل یا بدل بودن طلا، بررسی کد حکشده روی آن است. این کد باید واضح و خوانا باشد. برای درک میزان خلوص، کافی است پس از رقم دوم عدد حکشده یک ویرگول قرار دهید؛ عدد حاصل درصد طلای خالص را نشان میدهد. بهعنوان نمونه، اگر روی قطعه عدد 925 درج شده باشد، یعنی 92.5 درصد آن از طلای خالص تشکیل شده است.
هر زیورآلات طلا باید دارای کد یا ترکیبی از اعداد همراه با حروفی مانند K، KT یا KP باشد. این نشانهها در واقع شناسنامه طلا محسوب میشوند و میزان خلوص و ارزش واقعی آن را مشخص میکنند. وجود چنین حکاکیها نشان میدهد که قطعه کاملاً از طلا ساخته شده و صرفاً روکش یا بدل نیست.
4. سنگ محک
برای تشخیص اصالت طلا میتوان از سنگ محک استفاده کرد. کافی است قطعه طلا را محکم در دست گرفته و با فشار روی سنگ بکشید تا رد آن باقی بماند. اگر اثر ایجادشده پررنگ و طلایی باشد، نشاندهنده اصل بودن طلاست؛ اما رد کمرنگ معمولاً بیانگر روکشدار بودن یا بدل بودن آن است. توجه داشته باشید این روش ممکن است به سطح طلا آسیب برساند، بنابراین بهتر است آزمایش روی سنگهای مخصوص و در جواهرفروشی انجام شود.
5. تشخیص با سرامیک
برای شناسایی اصالت طلا میتوانید آن را روی سطح یک ظرف سرامیکی بدون لعاب بکشید. اگر رد باقیمانده طلاییرنگ باشد، نشاندهنده اصل بودن طلاست؛ اما رد طوسی یا سیاه بیانگر نقره بودن قطعه است. توجه داشته باشید این روش ممکن است باعث ایجاد خش روی سطح طلا شود.
نکته: نقره و طلای سفید از نظر ظاهر شباهت زیادی دارند و گاهی ممکن است نقره به جای طلا عرضه شود. با این حال، نقره به مرور زمان تیره و سیاه میشود و انعطافپذیری بالایی دارد، در حالیکه طلای سفید چنین ویژگیهایی ندارد.
6. تشخیص طلا با ید
برای بررسی اصالت طلا میتوان از یُد استفاده کرد. کافی است مقدار کمی ید روی سطح طلا بمالید؛ اگر اثر آن باقی بماند، نشاندهنده بدل بودن قطعه است، اما در صورت محو شدن رد، زیورآلات شما اصل خواهد بود. همچنین، چکاندن یک قطره ید روی پلاتین رد تیرهای بر جای میگذارد که شدت تیرگی آن بیانگر میزان خلوص پلاتین است..
7. تشخیص با سرکه
طلای بدل در تماس با سرکه خیلی زود تغییر رنگ داده و سیاه میشود. برای آزمایش کافی است زیورآلات خود را چند دقیقه درون سرکه قرار دهید و سپس نتیجه را بررسی کنید؛ اگر رنگ آن ثابت ماند، نشاندهنده اصل بودن طلاست، اما در صورت سیاه شدن، قطعه مورد نظر تقلبی خواهد بود.
8. تشخیص طلا از بدل با آب
یکی از سادهترین و بیدردسرترین راهها برای تشخیص طلا، استفاده از آب است. کافی است ظرفی را پر کنید و قطعه طلا را داخل آن قرار دهید؛ اگر طلا به کف ظرف رفت و روی سطح آب باقی نماند، نشاندهنده اصل بودن آن است. مزیت این روش در آن است که هیچ آسیبی به زیورآلات وارد نمیکند و طلای واقعی نیز در تماس با آب نه زنگ میزند و نه تغییر رنگ میدهد.
9. تشخیص طلا با حرارت
یکی دیگر از راههای تشخیص طلا اصل از بدل، استفاده از حرارت است؛ البته منظور حرارت مستقیم آتش نیست. در این روش کافی است قطعه طلا را روی یک یخ قرار دهید. اگر طلا واقعی باشد، سرعت ذوب شدن یخ افزایش یافته و یخ خیلی سریعتر آب میشود. اما در صورتی که قطعه تقلبی باشد، چنین واکنشی مشاهده نخواهد شد.
10. تغییر رنگ پوست
اگر پس از استفاده از زیورآلات، بهویژه در هوای گرم یا هنگام تعریق، پوست تغییر رنگ داد یا دچار حساسیت و اگزما شد، نشاندهنده آن است که قطعه مورد نظر طلا اصل نیست.
جمع بندی
تشخیص طلای اصل از بدل برای خریداران ضروری است. از بررسی ظاهر و کد حکشده تا تستهای ساده با آهنربا، اسید نیتریک، سنگ محک، سرامیک، ید، سرکه، آب و حرارت میتوان اصالت طلا را سنجید. همچنین تغییر رنگ پوست پس از استفاده نشانه بدل بودن است. این روشها راهی مطمئن برای جلوگیری از فریب در خرید هستند.
سوالات متداول
چطور از ظاهر میتوان طلا را تشخیص داد؟
طلای اصل همیشه درخشندگی و جلای ثابت دارد، بدلیجات به مرور کدر میشوند.
آیا طلا به آهنربا جذب میشود؟
خیر، اگر جذب شد یعنی بدل است.
کد حکشده روی طلا چه معنایی دارد؟
عدد حکشده درصد خلوص طلا را نشان میدهد، مثل 925 یعنی 92.5٪ طلا.
آیا آب میتواند اصالت طلا را نشان دهد؟
بله، طلای اصل در کف ظرف آب میرود و تغییر رنگ نمیدهد.
