چگونه تفاوت طلا سفید و نقره را با چند تست ساده تشخیص دهیم؟

شناخت طلا و نقره فقط برای کلکسیونرها یا زرگران ماهر مهم نیست؛ هر خریداری که قدم به بازار جواهرات می‌گذارد، نیازمند آشنایی با تفاوت‌های این دو فلز گران‌بهاست. طلا و نقره به‌ویژه وقتی به شکل سفید درمی‌آید، شباهت‌های ظاهری بسیاری دارند اما با دقت بیشتر، تفاوت‌های مهمی در ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی آنها پدیدار می‌شود. شاید به چشم بیاید که براقیت و رنگ هر دو مشابه است اما جزئیات کوچکی که در این تشخیص‌ها نهفته است، می‌تواند در خریدی هوشمندانه نقش داشته باشد.

تفاوت‌های اساسی بین طلای سفید و نقره

طلای سفید و نقره، اگرچه از لحاظ ظاهری ممکن است مشابه به نظر بیایند، اما ساختار شیمیایی متفاوتی دارند. طلای سفید به صورت طبیعی وجود ندارد و در واقع از ترکیب طلا با فلزات دیگری مانند نیکل، پالادیوم یا نقره ساخته می‌شود. این ترکیبات باعث ایجاد رنگ سفید و ظاهری براق در طلا می‌شوند. به همین دلیل، طلای سفید نسبت به طلای زرد معمولی از دوام بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر، نقره به صورت طبیعی و خالص در طبیعت وجود دارد و معمولاً با خلوص 925 در دسترس است که به عنوان «نقره استرلینگ» شناخته می‌شود.
ترکیب شیمیایی متفاوت این دو فلز نه تنها بر روی ظاهر و درخشندگی آنها تاثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند در طول عمر و مقاومت آنها نیز نقش مهمی داشته باشد به عنوان مثال، نقره به راحتی با اکسیژن واکنش می‌دهد و دچار تیره شدن می‌شود، در حالی که طلای سفید این خاصیت را ندارد. به همین دلیل برای نگهداری از نقره به مراقبت بیشتری نیاز داریم. در واقع اگر شما از نوع فلز و ساختار شیمیایی آنها آگاهی داشته باشید، بهتر می‌توانید انتخاب خود را متناسب با نیاز و سلیقه خود انجام دهید.

تفاوت‌های ظاهری و رنگ

در نگاه اول، طلای سفید و نقره ممکن است بسیار مشابه به نظر برسند اما با کمی دقت متوجه خواهید شد که تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارند. رنگ طلای سفید معمولاً کمی براق‌تر از نقره است و حتی ممکن است کمی به رنگ زرد متمایل باشد، این موضوع به دلیل پوشش رودیوم است که اغلب روی طلای سفید زده می‌شود تا درخشندگی و مقاومت بیشتری پیدا کند. نقره اما برعکس است و معمولاً رنگی کاملاً سفید و درخشان دارد که با گذر زمان به دلیل تماس با هوا تیره‌تر می‌شود.
یکی از راه‌های ساده برای تشخیص این دو فلز از یکدیگر، بررسی درخشندگی آنهاست. طلای سفید در مقایسه با نقره، درخشندگی خاصی دارد که به دلیل ترکیبات فلزی به کار رفته در آن ایجاد می‌شود. همچنین برای خریداران معمولی، یک راه دیگر نیز وجود دارد: اگر یک قطعه از طلا و نقره را به طور همزمان در نور مستقیم بررسی کنید، متوجه خواهید شد که نقره براقیتی بیشتر اما با زنگار خاکستری رنگ دارد، در حالی که طلای سفید درخشندگی خود را حتی در نور کم نیز حفظ می‌کند.

روش‌های فیزیکی برای تشخیص طلا و نقره

این روش‌ها اگرچه شاید نیازمند ابزارهای پیچیده نباشند اما می‌توانند نتایج قابل قبول و موثری به شما ارائه دهند. اگر قصد خرید طلا یا نقره را دارید و می‌خواهید در همان لحظه از اصل بودن آن مطمئن شوید، این روش‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند.

آزمون وزنی

یکی از اولین راه‌هایی که می‌تواند به شما در تشخیص طلا و نقره کمک کند، توجه به وزن آنها است. طلا به طور کلی چگالی بالاتری نسبت به نقره دارد و این تفاوت در وزن می‌تواند اولین نشانه برای شناسایی این فلزات باشد. به عبارت ساده‌تر، قطعه‌ای از طلا که به اندازه نقره مشابهی ساخته شده باشد، سنگین‌تر خواهد بود. اگر دسترسی به یک ترازو دقیق دارید، می‌توانید به راحتی این تفاوت وزنی را بررسی کنید.
در خانه هم می‌توانید از مقایسه وزنی برای تشخیص نسبی کمک بگیرید به طور مثال، یک سکه نقره‌ای و یک سکه طلا (در صورتی که از خلوص کافی برخوردار باشند) دارای وزنی متفاوت خواهند بود. به این ترتیب، اگر تفاوت وزن بین قطعات مورد نظر شما زیاد بود، احتمال دارد که یکی از آنها طلا و دیگری نقره باشد. این آزمون اگرچه قطعی نیست اما می‌تواند به عنوان یک روش اولیه در تشخیص به شما کمک کند.

آزمون مغناطیسی

یکی دیگر از راه‌های ساده تشخیص طلا و نقره، استفاده از خاصیت مغناطیسی آنها است. طلا و نقره خالص، غیرمغناطیسی هستند و در صورت تماس با آهنربا، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. اما در مواردی که در طلای سفید یا نقره از فلزات دیگری مانند آهن یا نیکل استفاده شده باشد، ممکن است واکنش مغناطیسی مشاهده شود. این روش به ویژه برای کسانی که به دنبال تشخیص سریع هستند، مفید است.
برای انجام این تست کافی است یک آهنربای قوی تهیه کنید و آن را نزدیک قطعه مورد نظر ببرید. اگر قطعه به آهنربا جذب شد، احتمال دارد که از جنس نقره یا طلای خالص نباشد و حاوی فلزات دیگری باشد. البته به خاطر داشته باشید که این روش همیشه نتیجه قطعی ندارد و ممکن است برخی از آلیاژهای خاص، حتی با وجود خلوص بالا نیز کمی واکنش مغناطیسی نشان دهند.

بررسی سختی و مقاومت در برابر خش

تشخیص طلا و نقره از طریق بررسی سختی آنها نیز یکی دیگر از روش‌های کاربردی است. طلا معمولاً نرم‌تر از نقره است و به راحتی می‌توان آن را با یک شیء تیز خراش داد. نقره اما کمی سخت‌تر است و به این سادگی خراشیده نمی‌شود. در خانه می‌توانید از این روش برای تست کردن قطعات خود استفاده کنید، هرچند توصیه می‌شود که از این روش در موارد خاص و تنها در شرایطی که از آسیب ندیدن قطعه مطمئن هستید، بهره ببرید.
برای انجام این آزمایش، می‌توانید با احتیاط از یک سکه استفاده کنید و آن را به آرامی روی سطح فلز بکشید. در صورتی که خطی روی سطح ایجاد شد، احتمالاً قطعه مورد نظر از طلا ساخته شده است. البته باید توجه داشت که طلای سفید به دلیل داشتن آلیاژهای سخت‌تر، مقاومت بیشتری نسبت به طلای زرد دارد و ممکن است خراش کمتری بردارد.

روش‌های شیمیایی برای تشخیص طلای سفید و نقره

روش‌های شیمیایی، ابزارهایی قوی و دقیق برای تشخیص تفاوت میان طلا و نقره هستند. این روش‌ها اگرچه به دقت بالاتری نیاز دارند و ممکن است در خانه به آسانی انجام نشوند اما برای کسانی که به دنبال اطمینان بیشتری در تشخیص نوع فلز هستند، گزینه‌های مناسبی محسوب می‌شوند. در این بخش، با برخی از روش‌های شیمیایی محبوب و کاربردی آشنا می‌شویم.

آزمون نیتریک اسید

یکی از روش‌های رایج و کارآمد در تشخیص طلا و نقره، استفاده از نیتریک اسید است. نیتریک اسید با نقره واکنش داده و باعث تغییر رنگ آن به سبز یا قهوه‌ای می‌شود، در حالی که طلا به دلیل خاصیت ضد‌خوردگی خود، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. این ویژگی طلا یکی از دلایل اصلی مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نیز هست.
برای انجام این تست قبل از هر چیز باید بدانید که با احتیاط و ایمنی کامل عمل کنید. نیتریک اسید یک ماده شیمیایی قوی و خورنده است که در صورت برخورد با پوست یا چشم، آسیب جدی ایجاد می‌کند. کافی است یک قطره کوچک از نیتریک اسید را بر روی قطعه فلزی مورد نظر قرار دهید و به واکنش آن توجه کنید. در صورت مشاهده تغییر رنگ به سبز یا قهوه‌ای، می‌توانید مطمئن شوید که قطعه از نقره است؛ در غیر این صورت، احتمالاً طلا می‌باشد. این روش بسیار دقیق است و معمولاً توسط جواهرسازان و کارشناسان طلا و نقره استفاده می‌شود.

آزمون سنگ محک

آزمون سنگ محک یکی دیگر از روش‌های سنتی و دقیق در تشخیص طلا و نقره است. در این روش از یک سنگ مخصوص و محلول‌های خاص استفاده می‌شود تا تفاوت میان این دو فلز مشخص شود. در این روش قطعه فلزی را روی سطح سنگ محک می‌کشند تا ردی از آن به جا بماند، سپس محلول‌های شیمیایی مختلف را روی آن می‌ریزند و بر اساس واکنش‌های شیمیایی که رخ می‌دهد، نوع فلز مشخص می‌شود.
این روش نیاز به دقت بالایی دارد و معمولاً توسط افراد حرفه‌ای استفاده می‌شود اما اگر قصد دارید این کار را به صورت خانگی انجام دهید، ابتدا باید سنگ محک و محلول‌های مربوطه را تهیه کنید و به دقت دستورالعمل‌ها را دنبال کنید. این روش یکی از کارآمدترین و دقیق‌ترین روش‌ها در تشخیص خلوص طلا و نقره محسوب می‌شود و به دلیل قابلیت اطمینان بالا، توسط جواهرسازان و طلافروشان در سراسر دنیا استفاده می‌شود.

استفاده از تست‌های خانگی ساده

گاهی اوقات امکان دسترسی به ابزارها و مواد شیمیایی پیچیده وجود ندارد و نیاز به روش‌های ساده و خانگی برای تشخیص طلا و نقره داریم. برخی از تست‌های خانگی، اگرچه دقیق نیستند اما می‌توانند به عنوان ابزار کمکی اولیه استفاده شوند.
به عنوان مثال یکی از روش‌های ساده استفاده از سرکه است. برای این تست کافی است قطعه مورد نظر را درون ظرفی از سرکه قرار دهید. اگر قطعه از نقره باشد، معمولاً پس از چند دقیقه رنگ آن تغییر می‌کند، در حالی که طلا به دلیل خاصیت ضد‌خوردگی خود هیچ تغییری نمی‌کند. روش دیگر، استفاده از جوش‌شیرین است. کمی جوش‌شیرین را با آب مخلوط کرده و روی قطعه بمالید. اگر قطعه واکنش نشان داد و تغییر رنگ داد، احتمالاً از نقره است.

بررسی نشانه‌ها و علامت‌های حک شده روی طلا و نقره

یکی دیگر از روش‌های مطمئن و آسان برای تشخیص طلا و نقره، بررسی نشانه‌ها و علامت‌های حک شده روی این فلزات است. بیشتر کشورها استانداردهایی برای طلا و نقره تعیین کرده‌اند که بر اساس آن‌ها، علامت‌هایی خاص و قانونی روی فلزات حک می‌شود. این علامت‌ها می‌توانند اطلاعات مهمی درباره خلوص فلز، کشور سازنده و نوع فلز مورد نظر به شما بدهند. در ادامه انواع نشانه‌های متداول و تفاوت‌های آنها بین طلا و نقره را بررسی خواهیم کرد.

نشانه‌های قانونی حک شده روی طلا و نقره

نشانه‌های قانونی معمولاً شامل عددی هستند که میزان خلوص فلز را نشان می‌دهند. برای مثال، طلای 18 عیار اغلب با علامت «18K» مشخص می‌شود که نشان‌دهنده‌ی 18 قسمت طلا از مجموع 24 قسمت است. به همین ترتیب طلای 24 عیار، که طلا خالص محسوب می‌شود، با علامت «24K» شناخته می‌شود. این علامت‌ها معمولاً در زیر یا پشت زیورآلات و سکه‌ها حک می‌شوند و به خریداران این اطمینان را می‌دهند که قطعه‌ی مورد نظر به استانداردهای خلوص تعیین‌شده دست یافته است.
نقره نیز دارای علامت‌های مشابهی است که اغلب شامل اعداد «925» یا «900» می‌باشند. این اعداد نشان‌دهنده درصد خلوص نقره هستند؛ مثلاً «925» به معنای نقره‌ای است که دارای 92.5 درصد خلوص بوده و به عنوان نقره استرلینگ شناخته می‌شود. در حالی که نقره‌های با خلوص کمتر، معمولاً با عددهای «800» یا کمتر مشخص می‌شوند. این نشانه‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا بدون نیاز به آزمایش‌های پیچیده، از خلوص و نوع فلز اطمینان پیدا کنید.

تفاوت حکاکی‌های رایج در طلا و نقره

اگرچه نشانه‌های حک شده روی طلا و نقره از لحاظ عددی ممکن است شبیه به هم باشند، اما در جزئیات کوچک و نوع حکاکی تفاوت‌های مشخصی دارند. یکی از تفاوت‌های کلیدی بین طلا و نقره در این است که روی برخی از قطعات نقره قدیمی و آنتیک، علاوه بر عدد خلوص نمادهای دیگری نیز حک می‌شوند که مربوط به کشور سازنده و کارخانه تولید کننده است. برای مثال در بعضی از قطعات نقره قدیمی می‌توان نمادهایی مانند تاج یا شیر را مشاهده کرد که به کشور انگلستان تعلق دارند و این نشانه‌ها اطلاعاتی در مورد منشاء و کیفیت نقره ارائه می‌دهند.
در طلای سفید، معمولاً علاوه بر عدد خلوص، حروفی مانند «WG» مخفف (White Gold) یا کدهایی خاص که نشان‌دهنده نوع آلیاژ به کار رفته هستند، درج می‌شود. به همین دلیل اگر در خرید خود با چنین کدهایی مواجه شدید، این نشانه‌ها می‌توانند راهنمای خوبی برای تشخیص نوع دقیق فلز باشند. در کل، مطالعه و بررسی این علامت‌ها مخصوصاً در مواقعی که قصد خرید از بازارهای دست دوم یا محصولات آنتیک را دارید، بسیار مفید خواهد بود و می‌تواند از اشتباهات در هنگام خرید جلوگیری کند.

کلام آخر

در مجموع به بررسی راه‌های متنوعی برای تشخیص طلای سفید و نقره پرداختیم و روش‌های فیزیکی، شیمیایی و همچنین بررسی نشانه‌های حک شده را مورد بررسی قرار دادیم. هر کدام از این روش‌ها می‌توانند قطعه‌ای از پازل تشخیص فلزات را تکمیل کنند و شما را در خریدی امن و هوشمندانه یاری دهند. به یاد داشته باشید که آگاهی و دانش کافی در این زمینه، از هرگونه خرید اشتباه جلوگیری کرده و سرمایه شما را از خطرات احتمالی حفظ می‌کند.