بیت کوین چیست دلیل مصرف زیاد برق در استخراج بیت کوین

بیت کوین چیست؟

امروزه قیمت بیت کوین به دلیل ارزش گران بهای آن مورد توجه اغلب مردم جهان است. بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که بدون اتکا به بانک‌ها یا دولت‌ها فعالیت می‌کند. نیروی محرکه این سیستم، ماینرها هستند؛ افرادی یا شرکت‌هایی که با استفاده از دستگاه‌های قدرتمند، تراکنش‌ها را تأیید کرده و در بلاک‌چین ثبت می‌کنند. این فرآیند بر پایه الگوریتمی به نام «اثبات کار» (Proof of Work) شکل گرفته است؛ حل معادلات پیچیده‌ای که تنها با توان محاسباتی بالا امکان‌پذیر است. در این میان، برق نقش حیاتی دارد، زیرا دستگاه‌های ماینینگ برای انجام این محاسبات به انرژی عظیمی نیازمندند.

سرمایه‌گذاری در استخراج یا خرید بیت‌کوین به معنای ورود به بخشی از این انقلاب دیجیتال است؛ هر تراکنش تأییدشده نه‌تنها امنیت و قدرت شبکه را افزایش می‌دهد، بلکه بر ارزش بیت‌کوین نیز اثرگذار است. پیوند عمیق میان استخراج و مصرف انرژی الکتریکی، دریچه‌ای تازه به سوی جهانی پر فرصت و سودآور می‌گشاید.

استخراج بیت کوین چیست؟

ماینینگ یا همان استخراج بیت‌کوین، در واقع سازوکاری اقتصادی است که به بلاک‌چین اعتبار و نظم می‌بخشد. در این سیستم، افراد یا نهادهایی که مسئول سازمان‌دهی داده‌ها هستند، در صورت انجام درست وظایف خود پاداش مالی دریافت می‌کنند. در مقابل، هرگونه رفتار نادرست تا زمانی که اکثریت شبکه به‌درستی عمل کنند، تنها به اتلاف منابع اقتصادی منجر خواهد شد.

وظیفه اصلی ماینرها جست‌وجو میان میلیاردها و حتی تریلیون‌ها هش در هر ثانیه است تا هشی را بیابند که با معیار «سختی» شبکه مطابقت داشته باشد. هش و سختی هر دو مقادیر بزرگی هستند که به‌صورت بیت نمایش داده می‌شوند. شرط شبکه ساده است: عدد هش باید از مقدار سختی کمتر باشد. این سختی نیز هر 2016 بلاک، یعنی تقریباً هر دو هفته یک‌بار، تنظیم می‌شود تا زمان استخراج بلاک‌ها در حدود 10 دقیقه ثابت بماند.

هش تولیدشده توسط ماینرها همانند یک کد شناسایی عمل می‌کند و بلاک مربوطه را مشخص می‌سازد. هر هش در حقیقت بازتابی از داده‌های ثبت‌شده در دفتر کل بلاک‌چین است و به این ترتیب، امنیت و انسجام شبکه تضمین می‌شود.

پاداش ماینرها چگونه محاسبه می‌شود؟

شبکه بیت‌کوین برای جبران تلاش ماینرها در تولید بلاک‌های جدید، سیستم پاداشی در نظر گرفته است. این پاداش شامل دو بخش است: نخست، بیت‌کوین‌های تازه‌ای که در هر بلاک ایجاد می‌شوند و دوم، کارمزدی که کاربران برای انجام تراکنش‌های خود پرداخت می‌کنند. در سال 2021، میزان پاداش هر بلاک برابر با 6.25 واحد بیت‌کوین بود که بخش اصلی درآمد ماینرها را تشکیل می‌داد. طبق برنامه‌ریزی درونی شبکه، این مقدار هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود؛ روندی که در نهایت به پایان استخراج بیت‌کوین منجر خواهد شد و تنها کارمزد تراکنش‌ها به‌عنوان پشتوانه امنیت شبکه باقی می‌ماند.

برآوردها نشان می‌دهد تا سال 2040، پاداش استخراج هر بلاک به کمتر از 0.2 بیت‌کوین کاهش خواهد یافت و حدود 800 هزار واحد دیگر برای استخراج باقی می‌ماند. سرانجام در سال 2140، با استخراج آخرین بیت‌کوین، فرآیند ماینینگ به پایان رسیده و شبکه صرفاً بر پایه کارمزد تراکنش‌ها ادامه حیات خواهد داد.

بیشتر بخوانید: رمزارزها: فرصت یا تهدید برای سرمایه‌گذاران سنتی

چرا برق در استخراج بیت کوین اینقدر مهم است؟

مصرف بالای برق در فرآیند استخراج بیت‌کوین ریشه در ماهیت فنی این شبکه دارد. در سال‌های نخست، کاربران قادر بودند با رایانه‌های شخصی خود به استخراج بپردازند، اما با افزایش محبوبیت و رشد سختی شبکه، نیاز به دستگاه‌های تخصصی‌تر و قدرتمندتر مانند ASICها به وجود آمد. هر دستگاه ASIC مدرن می‌تواند بیش از 3000 وات در ساعت انرژی مصرف کند؛ حال اگر مزرعه‌های ماینینگ را با صدها یا هزاران دستگاه در نظر بگیریم، حجم عظیم مصرف برق آشکار می‌شود.

این مصرف بالا تنها نشانه‌ای از قدرت و امنیت شبکه نیست، بلکه فرصتی اقتصادی نیز به شمار می‌رود. دسترسی به برق ارزان می‌تواند استخراج را به فعالیتی بسیار سودآور تبدیل کند. در عین حال، برای کسانی که ورود به ماینینگ را پیچیده می‌دانند، گزینه خرید مستقیم بیت‌کوین همچنان راهی ساده و مؤثر برای بهره‌بردن از رشد ارزش این دارایی دیجیتال است.

اثرات مخرب استخراج بیت کوین

بیت‌کوین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رمزارزهای دیجیتال، در سال‌های اخیر توجه گسترده‌ای را در عرصه مالی جهان به خود جلب کرده است. فرآیند استخراج این ارز نیازمند مصرف بالای انرژی الکتریکی است؛ انرژی‌ای که عمدتاً از منابع فسیلی تأمین می‌شود و همین امر می‌تواند به تشدید گرمایش جهانی منجر شود.

برای تولید بلاک‌های جدید، هزاران رایانه به‌طور همزمان با توان محاسباتی بسیار بالا فعالیت می‌کنند و الگوریتم پیچیده‌ای را اجرا می‌نمایند تا بلاک معتبر شبکه شناسایی شود. در نتیجه، با هر بلاک تازه، علاوه بر ایجاد بیت‌کوین جدید، سودی نیز میان کاربران شبکه توزیع می‌شود. این چرخه اما به‌شدت وابسته به مصرف برق و سوخت‌های فسیلی است و افزایش تقاضا برای انرژی، پیامدهای زیست‌محیطی قابل‌توجهی به‌همراه دارد.

به‌کارگیری بیش از حد انرژی نه‌تنها بار حرارتی بیشتری تولید می‌کند، بلکه روند گرمایش جهانی را نیز تسریع می‌بخشد. از همین رو، استخراج بیت‌کوین می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در افزایش تغییرات اقلیمی شناخته شود. در این شرایط، دولت‌ها و نهادهای مسئول وظیفه دارند راهکارهایی عملی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی این فناوری ارائه دهند و تعادلی میان نوآوری مالی و پایداری محیط‌زیست برقرار سازند.

پتانسیل استفاده از انرژی های نو در استخراج بیت کوین

استخراج بیت‌کوین یا همان ماینینگ، فرآیندی است که وظیفه تأیید و ثبت تراکنش‌ها و پشتیبانی از عملکرد شبکه را بر عهده دارد. این کار امروزه با استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری پیشرفته انجام می‌شود و نیازمند مصرف بالای انرژی است. در ابتدای شکل‌گیری بیت‌کوین، استخراج با پردازنده‌های معمولی رایانه‌ها امکان‌پذیر بود، اما با گسترش شبکه و افزایش پیچیدگی آن، استفاده از دستگاه‌های قدرتمندتر به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل شد.

در این میان، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های مرتبط با استخراج باشد. منابعی همچون انرژی خورشیدی، بادی و آبی ظرفیت بالایی برای تأمین برق مورد نیاز ماینینگ دارند. به‌ویژه انرژی خورشیدی، به دلیل قابلیت تولید مستقل و عدم نیاز گسترده به خطوط انتقال، می‌تواند جایگزینی پایدار و اقتصادی برای تأمین انرژی استخراج بیت‌کوین محسوب شود و مسیر توسعه آینده این صنعت را هموار سازد.

تجهیزات استخراج بیت کوین

هرچند استخراج بیت‌کوین ماهیتی رقابتی دارد، آغاز آن در سال‌های اولیه چندان دشوار نبود. در آن زمان، کاربران می‌توانستند تنها با نصب نرم‌افزارهای ساده روی رایانه‌های شخصی خود وارد فرآیند ماینینگ شوند؛ بدون آنکه دغدغه‌ای از بابت مصرف بالای برق یا پیامدهای زیست‌محیطی داشته باشند. با گذشت زمان و رشد شبکه، تجهیزات پیشرفته‌تری برای استخراج مورد نیاز شد، اما راه‌اندازی یک ماینر همچنان پیچیدگی غیرقابل‌حل ندارد.

یکی از ابزارهای رایج در این حوزه «ماینینگ ریگ» است؛ رایانه‌ای مجهز به چندین کارت گرافیک قدرتمند از برندهایی مانند انویدیا و AMD که برای انجام محاسبات سنگین به منبع تغذیه پرقدرت نیاز دارد. در کنار آن، دستگاه‌های تخصصی‌تری به نام «ASIC» نیز وجود دارند که به‌طور ویژه برای استخراج بیت‌کوین طراحی شده‌اند. هنگام خرید چنین دستگاهی، سه معیار اصلی باید مدنظر قرار گیرد: نخست نرخ هش یا همان تعداد محاسباتی که دستگاه در هر ثانیه انجام می‌دهد؛ دوم میزان مصرف برق که بر حسب وات سنجیده می‌شود؛ و سوم هزینه خرید دستگاه. حتی اگر یک ASIC با قیمت مناسب در اختیار داشته باشید، در صورتی که بازگشت سرمایه آن بیش از یک دهه طول بکشد، انتخاب آن منطقی نخواهد بود.