سکه‌های دریک ایرانی در ترکیه کشف شد

محققان باستان‌شناسی دانشگاه میشیگان آمریکا با همکاری دانشگاه سینوب ترکیه، سکه‌های طلای مربوط به یونان باستان را در یک گلدان کوچک کشف کردند. این گلدان در شهر باستانی نوتیون در غرب کشور ترکیه پیدا شده است. مهم‌ترین نکته در این سکه‌ها طرح کماندار زانوزده حکاکی شده روی آن است که مربوط به سکه دریک امپراطوری ایران می‌شود.

سکه های دریک؛ اولین پول رسمی ایران

به سکه‌های طلای ایرانی در دوره هخامنشیان دَریک گفته می‌شد. گزنفون، فیلسوف و مورخ یونانی می‌گوید هر دریک معادل دستمزد یک ماه سربازان در آن زمان بوده است. طبق نوشته‌ی محققان اروپایی و تاریخ‌نویسان یونان باستان، 504 سال قبل از میلاد مسیح، به فرمان داریوش هخامنشی سکه‌های دریک یا داریک به عنوان پول رسمی ایران و همچنین نخستین سکه‌ی دارای وزن و عیار یکسان ضرب شد.

داریوش یکی از بزرگترین پادشاهان دوران هخامنشی است که تاریخ قبل و بعد از حکومت خود را در کتیبه‌ها نوشته است. او دستور داد تا سکه‌هایی با وزن، شکل و عیار یکسان ضرب کنند و از آن به عنوان پول رسمی ایران استفاده کنند. مورخان از این سکه با نام daric یاد می‌کنند.

بر روی سکه‌های کشف شده، نقش یک کماندار که روی زانوهای خود نشسته است دیده می‌شود. به گفته‌ی محققان ضرب سکه‌های دریک از کارهای بزرگ داریوش بوده است. سکه‌های دریک با خلوص طلای حدود 95٪ ضرب می‌شدند که پس از حمله اسکندر مقدونی این سکه‌ها ذوب شده و از مواد آنها برای ضرب سکه‌های اسکندر استفاده شده بود و به همین دلیل امروزه این سکه‌ها بسیار نایاب هستند.

تاریخچه سکه‌های دریک کشف شده در ترکیه نسبت به سایر کشفیات مستقل است و باستان‌شناسان به دنبال تفاوت‌های این سکه‌ها نسبت به سکه‌هایی که پیشتر کشف شده است هستند. در شهر باستانی نوتیون آثار تاریخی فراوانی مثل قطعات سفالی که مربوط به قرن پنجم پیش از میلاد است یافت شده است. به گفته دانشمندان، این آثار مربوط به عصر هلنیستی (Hellenistic) می‌باشد.

دوره هلنیستی به دوره پس از مرگ اسکندرمقدونی در سال 323 قبل از میلاد تا پدید آمدن امپراتوری روم گفته می‌شود. در قرن ششم قبل از میلاد مسیح، شهر نوتیون و بسیاری از شهرهای یونان به امپراطوری ایران اضافه شد. این شهرها اوایل قرن پنجم قبل از میلاد برای مدتی از سلطه‌ی ایران خارج شده و در قرن چهارم قبل از میلاد مجددا به امپراطوری ایران پیوستند.

در بین سال‌های 430 تا 427 قبل از میلاد مسیح، گروهی از مزدوران یونانی و ایرانیان شهر نوتیون را اشغال کردند. پس از این اتفاق، یک ژنرال آتنی اشغالگران را کشت و ایرانی‌ها را از شهر بیرون کرد و کنترل شهر را در دست گرفت. کریستوفر راته، استاد باستان شناسی دانشگاه میشیگان معتقد است تمامی این وقایع می توانند در مدفون کردن این سکه‌ها نقش داشته باشند. 

ارزش باستانی سکه در ایران 

فلز طلا هزاران سال است که جزو ارزشمندترین فلزات در زندگی انسان به حساب می‌آید. این فلز نماد ثروت و قدرت است و در صنایع مختلف از جمله جواهرسازی، پزشکی و الکترونیک کاربردهای فراوانی دارد. ضمن اینکه یکی از بهترین روش‌های حفظ ارزش پول و مقابله با تورم تبدیل پول نقد به طلاست.

طلا به عنوان یک دارایی با ثبات در دوره‌هایی که کشورها با مشکلات اقتصادی فراوان دست و پنجه نرم می‌کنند گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری است. بسیاری از افراد برای مقابله با تورم و حفظ ارزش پول خرید طلا را انتخاب می‌کنند. اما باید توجه داشت که برای سرمایه گذاری در طلا روش های مختلفی مثل خرید سکه طلا، خرید طلای زینتی، خرید صندوق‌های طلا و خرید طلای آب شده وجود دارد که روش آخر بهترین گزینه برای حفظ ارزش پول است.

همون طور که پیش‌تر اشاره کردیم عیار بالای سکه‌های هخامنشی باعث شهرت جهانی آن‌ها شد و این اعتبار تا پایان دوره هخامنشیان نیز ادامه داشت. ارزش هر سکه دریک با 20 سکه نقره برابری می‌کرد و روی آن معمولا از دو تصویر استفاده می‌شد. تصویر اول مربوط به یکی از پادشاهان ایرانی و تصویر دوم مربوط به کمانداران ارتش بود. سکه‌هایی که نقش کماندار ارتش روی آن‌ها حک می‌شد بیشتر در انتهای دوره هخامنشی و حدود قرن چهارم قبل از میلاد مسیح رایج بودند و سکه‌ی دو دریکی نامیده می‌شدند. دیگر سکه‌های دوران پادشاهی هخامنشیان، نیم دریک، یک‌چهارم دریک و سکه نقره سیگل بودند.

سکه‌ها مهم‌ترین وسیله برای تبادل کالاهای ضروری زندگی مثل تولیدات کشاورزی، احشام و ... بودند. به همین دلیل انسان‌ها در گذشته از سکه به عنوان نقدینگی ارزشمند برای خرید و فروش کالا استفاده می‌کردند.

سکه‌های باستانی؛ نشانی از قومیت، حاکمیت، استقلال و آزادی

فلز طلا بیش از 6 هزار سال قدمت دارد و در عصر امروز نیز به عنوان یک دارایی ارزشمند در بخش‌های اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طلا به عنوان پشتوانه مالی در دولت‌ها نیز استفاده می‌شود. به دلیل اینکه سکه‌ها از دیرباز در اقتصاد مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ امروزه سکه شناسی اهمیت بسیار بالایی دارد.

سکه‌های قدیمی نشان‌دهنده‌ی اقتدار حکومت‌های گذشته بوده است. این سکه‌ها در شکل‌های زیبایی ضرب می‌شدند و دارای اشکال مختلف مثل تصویر پادشاهان و همچنین تصویر سربازان ارتش به همراه سلاح آن‌ها بوده است که خود نشانگر نوع پوشش شاهان و قدرت نظامی ارتش شاهنشاهی می‌باشد. هر یک از سلسله‌های مختلف پادشاهی سکه‌های مخصوص خود را ضرب می‌کردند و این نشان‌دهنده اقتدار حکومت‌های مختلف بود.

امروزه استفاده از سکه در معاملات خیلی رایج نیست ولی در عین حال این سکه‌ها بسیار باارزش هستند و تاریخ پیشنیان ما را به خوبی بیان می‌کنند.