طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود که همیشه بخشی از سبد سرمایه‌گذاری افراد را تشکیل می‌دهد. قدرت پوشش ریسک طلا بسیار بالاست و به همین علت هم محبوب است. عوامل مختلفی روی قیمت طلا اثرگذار هستند. قیمت طلای داخلی تحت‌تأثیر نرخ دلار و قیمت انس جهانی طلا تغییر می‌کند. دلار و انس هرکدام با دلایل مختلفی نوسان دارند که در ادامه هر کدام را بررسی می‌کنیم.
مؤثرترین عامل داخلی که باعث رشد قیمت طلا می‌شود، تغییرات نرخ دلار در بازار آزاد است. به واسطه رشد نقدینگی در سال‌های اخیر و ایجاد تورم، نرخ دلار نیز دستخوش تغییرات مثبت شده است. در نتیجه با هر بار رشد قیمت دلار، قیمت طلا نیز رشد می‌کند و با هر افت دلار، قیمت طلا کاهش می‌یابد.
قیمت دلار هم در بازار آزاد به دلایل مختلفی تغییر می‌کند. دلیل اصلی تغییر نرخ دلار، رشد نقدینگی و در نتیجه ایجاد تورم است. اما این نرخ، به‌واسطه هیجان‌های بازار هم می‌تواند تغییرات هیجانی و ناگهانی نشان دهد. انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از آن‌هاست که با تغییر چشم‌انداز تورمی در نگاه سرمایه‌گذارها، باعث افزایش یا کاهش نرخ دلار در بازار می‌شود: هرچقدر چشم‌انداز تورمی روبه‌بالا و ناامیدکننده باشد، نرخ دلار افزایش بیشتری خواهد داشت و هرچقدر چشم‌انداز تورمی کاهشی و امیدوارکننده باشد، نرخ دلار کاهش بیشتری را به‌صورت هیجانی تجربه می‌کند.
انس جهانی طلا دیگر عامل تغییر قیمت طلای داخلی است. قیمت انس به عوامل بین‌المللی وابسته است و قرار است در بخش بعدی، 5 دلیل اصلی تغییرات قیمت انس طلا را بررسی کنیم.
اگر به طلای جهانی نگاه کنیم، دلایل تغییر قیمت آن تفاوت پیدا می‌کند. در طلای جهانی دیگر نرخ دلار داخلی اهمیت ندارد. بلکه باید عواملی که بر انس جهانی طلا اثرگذار هستند را بررسی کنیم. هر کدام از این عوامل می‌توانند ضریب اهمیت متفاوتی داشته باشند. یعنی گاهی چنان شدید عمل کنند که رشد طلا سقف جدیدی بزند و گاهی اهمیت کمتری داشته باشند و تنها منجر به یک نوسان شدید و هیجانی در بازار بشوند.
اولین عاملی که می‌تواند به‌شدت روی قیمت طلا اثرگذار باشد، ایجاد بحران یا جنگ در دنیاست. ازآنجایی‌که طلا یک دارایی امن به شمار می‌رود، در زمان بحران تقاضای زیادی پیدا می‌کند. در نتیجه قیمت طلا در چنین زمان‌هایی افزایش شدیدی خواهد داشت.
به‌َعنوان مثال، در 7 اکتبر که جنگ بین حماس و اسرائیل درگرفت، قیمت طلا از 1832 دلار شروع به رشد کرد و الان به 2470 دلار رسیده است و همچنان هم روند صعودی ادامه دارد. مثال دیگر می‌تواند بحران همه‌گیری کرونا باشد. در آن زمان قیمت انس جهانی از 1458 دلار تا 2075 دلار رشد کرد.
همان‌طور که می‌بینید، تنش‌های مختلف اثرگذاری‌های متفاوتی بر قیمت طلا دارند. یک جنگ یا بحران بین‌المللی باعث می‌شود تا قیمت طلا در ابعاد جهانی افزایشی شود. در مقابل هم کاهش بحران، پایان جنگ و برگشت امنیت به دنیا، باعث می‌شود تا قیمت انس جهانی طلا کاهش پیدا کند.
یکی از عوامل مؤثر بر قیمت جهانی طلا، تصمیمات بانک مرکزی آمریکا یا فدرال رزرو است. نرخ بهره آمریکا را می‌توان یکی از عوامل موثر بر رشد و نزول طلا دانست. درست است که رابطه نرخ بهره آمریکا و قیمت طلا یک رابطه خطی نیست و به عوامل دیگری هم بستگی دارد؛ اما در کل می‌توان با یک تأخیر زمانی، رابطه مستقیم بین نرخ بهره و قیمت طلا را درک کرد. افزایش نرخ بهره آمریکا می‌تواند منجر به افزایش قیمت طلا و کاهش نرخ بهره می‌تواند منجر به کاهشی شدن یا حداقل، راکد شدن قیمت طلا شود.
بانک‌های مرکزی در دنیا اندوخته‌های مختلفی مثل دلار، یورو و طلا را نگهداری می‌کنند. در سال 2023 طلا توانست از یورو پیشی بگیرد و به عنوان دومین اندوخته بانک‌های مرکزی بعد از دلار شناخته شود. این یعنی کشورهای مختلف تصمیم گرفته‌اند که طلا بخرند و به عنوان دارایی امن نگهداری کنند.
خرید بانک‌های مرکزی در حجم بالا انجام می‌شود و همین امر باعث می‌شود تا این تصمیمات بر قیمت طلا اثرگذار باشند. رویکرد مثبت بانک‌های مرکزی به افزایش اندوخته طلا، باعث رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی شده است تا جایی که در سال 2024 سقف جدید در تمام بازه‌های زمانی در طلا ایجاد شد و طلا قیمت‌هایی بالاتر از 2480 دلار را هم دیده است.
با کاهش منابع معدنی طلا، استخراج طلا سخت‌تر می‌شود. بااین‌حال، یکی از عوامل بنیادی مؤثر بر قیمت طلای جهانی، میزان استخراج طلا در دنیاست. رابطه میزان استخراج و قیمت طلا هم معکوس است. هرچقدر استخراج طلا بیشتر باشد، عرضه طلا بیشتر شده و قیمت طلا کاهشی می‌شود. در مقابل هم با کاهش منابع طلا و سخت‌تر شدن استخراج طلا، عرضه از سمت معادن طلا کم شده و پاسخگوی تقاضای بازار نیست؛ در نتیجه قیمت طلا در دنیا رشد می‌کند.
از سال 2019 استخراج طلا کاهشی شده است. این یعنی همان کاهش منابع معدنی طلا و سخت‌تر شدن استخراج طلا در گذر زمان. این کاهش استخراج می‌تواند یکی از عواملی باشد که قیمت انس را به بالای 2 هزار دلار رسانده است.
طلا یک فلز خاص است که از قدیم در صنعت جواهرسازی کاربرد داشته است. بااین‌حال، طلا با یک تقاضای نسبتاً جدید روبه‌روست: کاربردهای طلا در صنعت‌های فناوری‌محور روبه‌افزایش است. استفاده از طلا در سیستم‌های الکترونیکی باعث شده تا یک منبع تقاضای جدید برای طلا ایجاد شود. کاربردهای بیشتر طلا باعث می‌شود تا در نهایت تقاضای جهانی طلا افزایش پیدا کند.
حالا این مورد را با مورد قبلی در ارتباط با استخراج طلا در نظر بگیرید. با کاهش استخراج و کاهش عرضه ازیک‌طرف، و افزایش کاربردها و افزایش تقاضا ازیک‌طرف دیگر، چشم‌انداز قیمت طلا افزایشی است! یعنی رشد قیمت طلا می‌تواند با شدت بیشتری در دورنمای بلندمدت ادامه پیدا کند.
قیمت طلای داخلی بیشتر تحت‌تأثیر نرخ دلار است؛ اما قیمت انس جهانی طلا، به دلایل متفاوت‌تری نوسان می‌کند. در این مطلب ضمن بررسی 1 دلیل داخلی و 5 دلیل بین‌المللی تغییرات قیمت طلا، در نهایت از 6 دلیل اصلی از عوامل موثر بر رشد و نزول طلا صحبت کردیم.
برای اطلاع از قیمت روز طلا می‌توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.
پشتیبانی
میخواهید از آخرین اخبار و تخفیف های بازار طلا باخبر شوید؟
